Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон миллий университети

8-МАВЗУ. ЭКОЛОГИК МОНИТОРИНГ ВА НАЗОРАТ

Экологик мониторинг ва назорат мақсади, вазифалари, объектлари. Экологик мониторинг – экологик бошқарув механизмининг ажралмас бир қисми сифатида. Экологик назоратни олиб боришнинг иқтисодий, ижтимоий, табиий, ҳуқуқий асослари.

Табиий ва табиий-антропоген объектлар кадастри экологик назоратни олиб боришнинг иқтисодий, ижтимоий, табиий, ҳуқуқий асоси бўла олади.

Экологик назорат — экологик муносабат субъектларининг табиий ресурслардан оқилона фойдаланиш ва атроф табиий муҳитни муҳофаза қилишларига оид фаолиятларини ваколатланган давлат органлари, нодавлат ташкилотлари ва жамоат бирлашмалари томонидан текшириб бориш ва тегишли чора-тадбирларни амалга ошириш тизими.
Табиатни муҳофаза қилиш тўғрисидаги қонуннинг 29-моддасига би­ноан экологик назорат қуйидаги вазифаларни бажариш учун олиб борилади:
экологик мониторингни ўтказиш;
экологик қонун ҳужжатларида кўрсатилган меъёр ва қоидаларнинг бажарилишини текшириб бориш ҳамда тегишли юридик оқибатларни келтириб чиқариш;
давлатнинг экологик хавфсизлигини таъминлашга қаратилган дастур, режа ва лойиҳаларини рўёбга чиқариш.
Экологик назорат Экологик менежмент ва аудит механизмининг ажралмас бир қисми бўлиб, у табиатни муҳофаза қилиш ва табиий ресурслардан оқилона фойдаланишни йўлга кўйишда жуда катта аҳамият касб этади. Экологик назорат тизимига: экологик муносабатларнинг даврий ўзгаришини экологик кадастр маълумотларига асосланган ҳолда кузатиб бориш; олинган маълумотларниумумлаштириш ва тегишли давлат органлари ва жамоат­ бирлашмаларига топшириш; кишиларнинг экологик фаолиятларини баҳолаш; тегишли хулосалар чиқариш ва чора-тадбирларни белгилаш; юридик ва жисмоний шахсларнинг экологик фаолиятларига лицензияларбериш; ноэкологик фаолият юритаётган шахсларнинг ҳаракат ёки ҳаракатсизликларини огоҳлантириш, ҳуқуқларини чеклаш,фаолиятларинибекор қилиш ёки тўхтатиб туришҳамда тегишли жавобгарликка тортиш.
Юқоридаги фикримиздан кўриниб турибдики, экологик назорат жуда кенг қамровли ва турлича йўналишдаги фаолият ҳисобланади. Шунинг учун ҳам у ягона тизимга бирлаштирилади. Экологик назорат хизмати тизимигаэкологик мониторинг хизмати давлат экологик инспекцияларининг хизмати  ҳуқуқни муҳофаза қилиш давлат органларининг хизмати ички идоравий ва ишлаб чиқариш органларининг хизмати жамоат бирлашмаларининг хизмати киради.