Олий ва ўрта махсус таълим

Назорат саволлари

1.Педагогик тадқиқотнинг сифат мезонлари деганда нимани тушунасиз? 2.Педагогик тадқиқотнинг янгилик мезони нима?
3.Педагогик тадқиқотнинг долзарблигини қандай тушунасиз? 4.Педагогик тадқиқотнинг назарий аҳамияти мезони нима?

5. 
   Педагогик тадқиқотнинг амалий аҳамияти мезонини қандай тушунасиз?.
   

4 – мавзу. Педагогик тадқиқотларнинг сифат мезонлари

1. 
   Тадқиқотнинг янгилик мезони – якунланган тадқиқотларни баҳолашда қўлланилади. У фанда ва адабиётларда шу вақтда бўлмаган назарий ва амалий хулосаларни, қонуниятларни, принципларни, метод ва усулларни тавсифлайди.
   

Ушбу мезонни 2 турга бўлиш мумкин – булар назарий ва амалий бўлиб, илмий билиш назариясидан келиб чиқади.
Тадқиқотнинг назарий янгилиги – унинг концепциясини, фаразини, қонуниятларини, методини, моделини, ёндошишни, тушунчаларни, атамаларни ва йўналишларни қамраб олади.
Тадқиқотнинг амалий янгилиги – унинг модели, таклифлари, тавсиялари, воситалари, талаблари ва методик системасини қамраб олади.
Тадқиқотнинг янгилик мезони унинг турига қараб ўзгариши мумкин. Шунинг учун янгилик мезони нисбий бўлиб, у вақтга боғлиқдир. Тадқиқотнинг янгилик даражаларини қуйидагича: аниқлаштириш, тўлдириш ва ўзгартириш турларига бўлиш мумкин.
Аниқлаштириш даражаси – тадқиқотда олинган янги натижа шу вақтгача мавжуд бўлган маълумотларни аниқлаштиради, ўқув-тарбиявий жараёнга тегишли методларни, алоҳида ўқув предметини ўқитиш методларини,

51
тарбиявий иш методикасини, педагогика тарихи ва методологиясининг айрим ҳолатларини замон талаблари асосида ойдинлаштиради ва аниқлаштиради.

Тўлдириш даражаси – янги натижа, маълум назарий ва амалий ғояларни кенгайтиради, уларга янги элементлар киритади, педагогиканинг ушбу соҳасига тегишли билимларни тўлдиради.
Ўзгартириш даражаси – янгиликни икки вариантга ажратади: 1) баҳсли- фаразли; 2) кўпчилик томонидан тан олинган. Биринчи ҳолда янги натижалар ҳали тўла исботланмаган ва ҳар томонлама ойдинлаштирилмаган, шунинг учун уларга эътирозлар билдирилади, чунки далилларни тушуниш ва тушунтириш қийин, шунинг учун ушбу илмий ғоя шубҳа туғдиради. Янгилик кўпчилик томонидан тан олинганда эса, бундай шубҳалар ўз-ўзидан йўқолади.

2.