Олий таълим муассасаларининг ўзбек тили ва адабиёти бакалавриат йўналиши таълим дастурида талабаларга миллий қадриятларимиздан бўлган ўзбек шевалари тўғрисида илмий-амалий билимларни бериш кўзда тутилган

чəккə
(сузма) 

чəккə 
(томчи) 


---

104 
чəккə // чəккъ 
(ноўрин сўз ёки ҳаракат). 
Бу гəпънгъз чəккъ боптъ
; қипч. 
сəз 
(соз, мусиқа) 

сəз
(иноқ) 

сəз
(сўз) каби. Сўзлар ўзак ёки негиз ҳолида 
омонимик муносабат ҳосил қилади. Бундай омонимлар полисемантик сўз 
маънолари орасидаги алоқанинг узилиши ҳамда адабий тилдаги сўз билан 
шевадаги сўзнинг формал мос келиши натижасида пайдо бўлади. Бу хил 
омонимлар турли хил сўз туркумларига мансуб бўлиб, уларнинг ҳосил 
бўлишини қуйидагича кўрсатиш мумкин: 
От туркумига оид омонимлар
: 
дəм
(ад. орф. дам) 1. 
дəм 
- нафас, ҳаво, 
ҳордиқ маъноларида. 2. 
дəм
- пичоқнинг кесадиган қисми. 3. 
дəм
асбобнинг 
номи; 4. 
дəм
- жим; тɔр (ад. орф. тор) 1. 
тɔр - 
дуторнинг тори. 2. тор // тəр. 
Чолғу асбобидан бирининг номи. 3. 
тор // дɔр // дəр
- ювилган нарсаларни 
қуритиш учун осиб қўядиган сим (ёки арқон). 4. тор - тɔр - келинларнинг 
сепини ёйиб қўйиш учун боғланадиган махсус чизимча.
Феъл ва бошқа сўз туркумлари омонимияси
: Феъл туркумига оид 
сўз от, сифат туркумидаги сўз маъноси билан омоним ҳосил қилади. 
Масалан: туш (ад. орф. туш) 1) 
туш=
- пастга тушмоқ (феъл). 2) 
туш
- туш 
пайти (соат 12 лар). 3) 
туш 
- туш кўрдим (от) ; 
чɔп // чəп
(қипч. ) 1) 
чɔп // 
чəп 
- нашр этмоқ (феъл). 2) 
чɔп // чəп 
- ўнгнинг антоними (сифат) 3. 
чɔп 
- 
югурмоқ (феъл) ; 
чəл
(ад. орф. чол), 1)