Олди сотди шартномаси

Шартноманинг шакли ва тузиш тартиби. 
Маҳсулот етказиб бериш 
шартномасини шакли ва тузиш тартибига доир масала ФКда унинг ўзига хос 
ҳусусиятини инобатга олган ҳолда атрофлича очиб берилган. 
Аксарият ҳолларда ушбу шартнома ёзма шаклда тузилади. Аммо 
шартномалар шаклига нисбатан ўрнатилган умумий қоидалардан келиб 
чиқиб, маҳсулот етказиб бериш шартномаси оғзаки шаклда тузилиши ҳам 
мумкин. Унинг фақат ёзма шаклда тузилиши шарт деб белгиланиши нотўғри 
бўлади. Мисол учун шартнома агарда минимал ойлик иш ҳақининг 10 
бараваридан кам суммага тузилса ҳамда шартнома тарафлари юридик шахс 
тузмасдан тадбиркорлик фаолияти билан шуғулланувчи жисмоний шахслар 
бўлса улар ўртасидаги шартнома оғзаки шаклда тузилиши мумкин. Бунда ҳеч 
қандай қонунбузарликка йўл қўйилмаган бўлади. Амалиётда бунга ўхшаш 
ҳолатларни кузатиш мумкин. Улгуржи савдо бозорларида савдо қилаётган 
сотувчи
-
тадбиркорлар сотиб олувчи
-
тадбиркорларга аҳолига дўконлари 
орқали сотишлари учун товарлари сотганда оғзаки шаклда шартнома 
тузилишини кўп учратганмиз. Аммо хўжалик юритувчи субъектларнинг 
фаолиятини тартибга солиш мақсадида ФКда 439
-
моддаси ўрнатилган бўлиб, 
унинг талаблари ушбу шартномани ёзма шаклда тузилиш тартибини 

---

белгилайди. Бу талаблар тарафлар шартномани ёзма шаклда тузиш учун 
келишганда 
ва 
шартнома 
шартларига 
нисбатан 
ўрталигида 
келишмовчиликлар юзага келганда амал қилади. Жумладан, оферент 
юборган шартнома лойҳасининг акцептини эмас, балки қарши офертани 
олганда 30 кунлик муддатда шартнома шартларини келишиш чораларини 
кўриши (имконият бўлса, бошқа тараф билан биргаликда) ёки шартнома 
тузишни рад этишини бошқа тарафга ёзма равишда билдириши лозим 
бўлади. Албатта бундай 30 кунлик муддат оферент илк бор юборган 
шартнома лойиҳасини
олган акцептантга ҳам берилади. У ўзининг 
эътирозларини оферентга ёзма шаклда келишмовчиликлар баённомасини 
тузган ҳолда ёки шартноманинг бошқа вариантини юбориши керак бўлади. 
ФКнинг 439
-
моддасида ишбилармонликнинг энг улуғ қоидалари ва 
этикасини кузатиш мумкин. Яъни, маҳсулот етказиб бериш шартномаси 
шартлари бўйича келишмовчиликлар баённомасини олган, бироқ шартнома 
шартларини келишиш чораларини кўрмаган ва шартнома тузишни рад 
этишни 30 кунлик муддатда бошқа тарафга маълум қилмаган тараф 
шартнома шартларини келишиб олишдан бош тортиш оқибатида етказилган 
зарарни қоплашга мажбур бўлади.