Олабўжи романдан катта хикоя

– Ўйлаш бекор. 
Бу ер ям-яшил ўтлоқ эди. Анави тепаларда қовжираб қолган 
янтоқларнинг бу атрофдаги шериклари ҳали кўк ва митти-митти оқ 
гуллари бор. Ҳар жой-ҳар жойда тўп-тўп юлғунлар ўсган, улар ҳам 
зумраддек, жимитдек гуллари эса қип-қизил. Кўпчилигининг пояларига 
хас-хашаклар илашиб қолган: баҳор селларидан “эсдалик”... 
Оқсув ёйилиб оқяпти: шўх, қувноқ. Сув юзасига чиқиб турган 

---

356 
йирик тошга фотмачумчуқ қўниб, узун думини ликиллатганча у ёқ-бу 
ёққа аланглаб турди-да, бирдан тош четига тушиб, сувга эгилди: ҳар 
“ютум” олганида тумшуғини тепага қилиб, яъни жиғилдондан ўтказган 
кўйи атрофга қаради. Кейин питиллаб учиб кетди. 
Сойнинг нари соҳили – сичқонқулоқ барглари диккайган ёввойи 
толзор, баъзисининг шохида қуш ини кўринади... Ундан у ёқлар аста-
секин кўтарилиб, малла адирларга уланиб кетади. 
...Баҳор шимолга – Оқсув чиқиб келаётган Қўрғондарага қаради. 
– Ўша ёққаям борамизми? 
Ултон чимирилди. 
– Майли, – деди. – У дара босмачиларнинг қароргоҳи бўлган. 
Ҳалиям у ердаги камарлар шифтида ўшалар ёққан гулханларнинг 
қуруми бор... 
– Кўрамиз-а? 
– Лекин мен хафа бўламан... 
– Ҳим, да, – деди Баҳор. – Лекин Хуррам ака ўзгариб қопти... жуда! 
Ултон унга ялт қаради: Баҳорнинг у билан хўшлашаётгани ёдига 
тушган – уларнинг ўша қисқа гурунгида “бошқа маъно” ҳам бордек эди. 
– Ҳа? – деди Баҳор. 
– Шу... Хуррам ўзига эҳтиёт бўлиши керак. Сиз тўғри айтдингиз. 
– Раҳмат! 
– Хўш... – Ултон Қўрғондаранинг ўнг биқинида осмонталаш бўлиб 
турган ғадир-будир, орқа тарафи тизмаларга туташ чўққини кўрсатди. – 
Етимчўққи шу! – Шу оннинг ўзида чўққи узра баҳайбат ниначидек