Oksidlanish – qaytarilish reaksiyalari



Download 0,51 Mb.
bet4/6
Sana15.04.2022
Hajmi0,51 Mb.
#552798
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
oksidlanish

Al - 3 →Al3+; H2 - 2 → 2H+; 2Cl- - 2 → Cl2



2



Atom molekula yoki ionlarning elektron qabul qilishi jarayoni qaytarilish deyiladi.
S + 2 → S2-; Cl2 + 2 → 2Cl-; Fe3+ + → Fe2+



3



Elektron beruvchi atomlar ionlar yoki molekulalar qaytaruvchilar deyiladi. Reaksiya vaqtida ular oksidlanadi. Elektronlarni qabul qiluvchi atomlar, molekulalar yoki ionlar oksidlovchilar deyiladi. Reaksiya vaqtida ular qaytariladi.



4

Qaytaruvchi tomonidan berilgan elektronlar soni, oksidlovchi tomonidan qabul qilingan elektronlar soniga teng bo`ladi.





Eng muhim qaytaruvchilar: Metallar, H2, ko’mir, CO, H2S, SO2, H2SO3 va uning tuzlari, HJ, HBr, HCl, SnCl2 , FeSO4, MnSO4, HNO2, NH3, N2H4, NO, H3PO3,
aldegidlar, spirtlar, chumoli va oksalat kislotalar
Eng muhim oksidlovchilar: galogenlar, KMnO4, K2MnO4, MnO2, K2Cr2O7, K2CrO4, HNO3, O2, O3, H2O2, H2SO4, H2SeO4, CuO, Ag2O, PbO2, xloratlar, perxloratlar, zar suvi, nodir metallar ionlari (Ag+, Au3+), konsentrlangan nitrat va ftorid kislotalari aralashmasi.
XI.4. Oksidlanish – qaytarilish reaksiyalari tenglamalarini tuzish.



I. Elektron balans usuli.
1). Oksidlanish darajalari qo`yilgan reaksiya sxemasini tuzish. Oksidlovchi va qaytaruvchini topish.
H 2S-2 + KMn+7O4 + H2SO4 S0 + Mn+2SO4 + K2SO4 + H2O
qaytaruvchi – H2S, oksidlovchi KMnO4
2). Oksidlanish va qaytarilish yarim reaksiyalarni tuzish va zaryadlarni tenglashtirish.


S-2 - 2 → S 10 5
Mn+7 + 5 → Mn+2 2
3) Yarim reaksiyalarni umumiy tenglamalarga qo`yamiz, oksidlovchi va qaytaruvchilarning va boshqa reaksiyaga ishtirok etgan moddalar koeffisentlarini qo`yamiz.


5H2S + 2KMnO4 + 3H2SO4 → 5S + 2MnSO4 + K2SO4 + 8H2O
4) Ion shaklda: H2S + 2MnO4- + 6H+ → 5S + 2Mn+2 + 8H2O



II. Ion elektron usuli. (eritmada)
1). Oksidlovchi va qaytaruvchini aniqlash. Qanday ionlar reaksiyada ishtirok etishi.


H 2S S + 2H+ MnO4- Mn+2
2). Oksidlanish va qaytarilish yarim reaksiyalarini tuzish.
H2S - 2 → S + 2H+ MnO4- + 8H+ + 5 → Mn+2 + 4H2O
3). Yarim reaksiyalarni umumiy tenglama tarzda yozish.


H2S - 2 → S + 2H+ 5
MnO4- + 8H+ + 5 → Mn+2 + 4H2O 2
5 H2S + 2MnO4- + 16H+ → 5S + 2Mn+2 + 8H2O
Elektronlar umumiy tenglama tuzilganda qisqarib ketadi.
5H2S + 2MnO4- + 6H+ → 5S + 2Mn+2 + 8H2O
4). Tenglamani molekulyar shakilda yozish.
5H2S + 2MnO4- + 6H+ → 5S + 2Mn+2 + 8H2O
2K+ + 3SO4-2 → 2K+ + 3SO4-2
5 H2S + 2KMnO4 + 3H2SO4 → 5S + 2MnSO4 + K2SO4 + 8H2O



KSIDLANISH DARAJASI BO’YICHA
TESTLAR. -1

1. Sulfit kislotasi – H2SO3 taribidagi oltingugurtning oksidlanish darajasini aniqlang.


A) +4 B) -4 C) +6 D) -6

2. Chili selitrasi – NaNO3 tarkibidagi azotning oksidlanish darajasini aniqlang.


A) +3 B) +5 C) +6 D) -3

3. Perxlorat kislotasi – HClO4 tarkibidagi xlorning oksidlanish darajasini aniqlang.


A) +3 B) +5 C) +7 D) +6

4. Fosfit kislota – H3PO3 tarkibidagi fosforning oksidlanish darajasini aniqlang.


A) +3 B) +5 C) +6 D) -3

5. Na2SO4 tarkibidagi oltingugurtning oksidlanish darajasini aniqlang.


A) +3 B) +5 C) +7 D) +6

6. Kislorod qanday oksidlanish daraja namoyon qilmaydi?


A) -1 B) +2 C) -2 D) -3

7. Shisha – Na2CaSi6O14 tarkibidagi kremniyning oksidlanish darajalarini toping.


A) -4 B) +4 C) -2 D) +2
8. Kaliy bixromat – K2Cr2O7 tarkibidagi xromning oksidlanish darajasi qiymatini belgilang.
A) +12 B) +7 C) +6 D) +4

9. Temir qanday oksidlanish darajasni namoyon qilmaydi?


A) 0 B) +1 C) +2 D) +3

10. NH3 – HNO2 – NH2OH – KNO3 – NF3 birikmalaridagi azotning oksidlanish darajasi qiymatlari ketma-ketligini aniqlang.


A) -3, +3, -1, +5, +3 B) -3, +3, +1, +5, -3
C) -3, +3, +5, +5, -3 D) +3, -3, -1, +3, +3

11. Quyidagi birikmalarni tarkibidagi uglerodning oksidlanish darajasi ortib borish qatorida joylashtiring.


1) CH4 2) CO 3) CH3OH 4) CCl4 5) C2H6
A) 1-4-5-3-2 B) 2-3-5-1-4
C) 1-5-3-2-4 D) 2-1-5-3-4

12. Ammiakning katalizator ishtirokida yonish reaksiya-sida hosil bo’lgan birikmadagi azotning oksidlanish darajasini aniqlang.


A) 0 B) +2 C) -2 D) +4

13. Toluoldagi - C6H5CH3 uglerodlarning oksidlanish darajalari yig’indisini toping.


A) -8 B) +8 C) -6 D) +6

14. Etil spirtidagi – C2H5OH uglerodlarning oksidlanish darajalari yig’indisini toping.


A) -2 B) +2 C) -4 D) +4



Download 0,51 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish