Океанларнинг материкка туташ қисмлари билан бирга

ЖАНУБИ-ҒАРБИЙ ОСИЕ
Олд Осиё тоғликларига жанубдан Евросиё континентининг пайдо бўлишига ва табиий шароитининг бутун комплексига кўра Евросиёнинг бошқа қисмларига қараганда қўшни Африкага яқинроқ турадиган қисми туташиб туради. Бу Арабистон ярим ороли билан Месопотамиядир, улар кўпинча умумий ном билан Жануби-Ғарбий Осиё деб аталади.
Материкнинг бу қисми Евросиёнинг қолган қисмига Альп-Ҳимолай бурмали минтақаси тоғлари кўтарилганда улар чеккасида ҳосил бўлган Месопотамия букилмасининг неогенда тўлиши натижасида қўшилган.
Жануби-Ғарбий Осиё келиб чиқиши жиҳатидан Африка платформасининг бир қисми ҳисобланади. У Африкадан неоген тўртламчи даврда Қизил денгиз грабенининг ҳосил бўлиши билан узил-кесил ажралган.
Ҳосил бўлишининг умумийлиги, тропик минтақада жойлашганлиги палеоиқлимий шароити ва ҳозирги иқлимининг ўхшашлиги, органик дунёсининг бир хиллиги Арабистон ярим оролини. аслида Саҳрои Кабирнинг давомига айлантиради.
Жануби-Ғарбий Осиёни уч томондан Ҳинд океанининг шимоли-ғарбий қисмидаги ёш денгизлари ўраб туради. Булар ер пўсти ёриқларида вужудга келган Қизил денгиз, Адан ва Оман қўлтиқлари, тоғ олди букилмасида ҳосил бўлган Форс қўлтиғи: ҳамда океан типидаги тектоник ботиқда пайдо бўлган Арабистон денгизидир. Бу барча денгизларга қаттиқ қизиган континентлар, муссон шамоллари таъсир кўрсатади ва улар суви температурасининг юқорилиги ҳамда юқори даражада шўрлиги билан ажралиб туради. Юзадаги сувлар май ойидан август ойигача энг илиқ бўлади: Арабистон денгизида +29, +30°С, Қизил денгизда + 32°С гача, Форс қўлтиғида + 35°С гача етади. Бу дунё океани юзасида кузатиладиган сувнинг энг юқори температурасидир. Ҳинд океанининг шимоли-ғарбий қясмида 800 м чуқурликкача +12°С температура сақланади.
Қучли буғланиш ва қуруқликдан оқиб келадиган сувнинг камлиги Ҳинд океани суви шўрлигининг юқори бўлиши учун шароит яратади. Арабистон денгизида сувнинг шўрлиги даражаси 36-36,5‰, Форс қўлтиғида 37-39‰, Қизил денгизда 41‰, бу Дунё океани сувидаги энг юқори шўрликдир.
Шундай қилиб-Жануби-Ғарбий Осиё арид ўлка бўлиб, тропик чўл ва чала чўл ландшафтлари устун туради, ўлкани Дунё океанининг энг илиқ ва энг шўр сувлари ўраб олган.