Oiv-infeksiyasi tarixi, etiologiyasi va epidemiologiyasi oiv infeksiyasining yuqish yo‘llari oiv-infeksiyasini kechishi

OIV infeksiyasining yuqish yo‘llari.
Infeksiya yuqishining 3ta yo‘li mavjud:
1. Jinsiy aloqa orqali yuqish. Bu yo‘l bilan getero- (erkak va ayol), gomo- (erkak bilan erkak) seksual aloqa qiluvchi kasallanadi. Bunda ayoldan erkakka yuqish xavfi, erkaklardan ayollarga yuqish xavfidan yuqoriroqdir. Venerik kasalligi bor bemorlarda esa ushbu virus yuqish xavfi juda yuqori bo‘ladi.
2. Parenteral yo‘l - qon yoki uning komponentlari qabul qilinganda, organ va to‘qimalarni ko‘chirib o‘tkazishda, zararlangan igna va shpritslar, nosteril tibbiy asbob-uskunalar orqali yuqishidir. Virus qon hujayralarida (monotsitlar) ham, qon zardobida ham bo‘lishi mumkin. Parenteral yo‘l bilan yuqish holati giyohvand moddalarni tomir orqali qabul qiluvchilar orasida ko‘p uchraydi. Bunda zararsizlantirilmagan igna va shpritslar bilan bir qatorda giyohvand moddalarning o‘zi ham yuqish manbasi bo‘lishi mumkin (chunki narkotikli tortilgan shpritsga oldin tomirdan qon tortilib, keyin yuboriladi). OIV-infeksiyaning ohirgi bosqichlaridagi bemorlarning qoni bilan ifloslangan igna va shpritslardan yuqish xavfi eng yuqori bo‘ladi (qon orqali yuqish uchun 0,1 ml mikdordagi qon etarlidir). Ba’zan OIV shaxsiy gigiena anjomlari orqali xam yuqishi mumkinligini inkor etib bo‘lmaydi, qachonki bu anjomlar (tish cho‘tkasi, lezviyalar, ro‘zg‘orda ishlatiladigan o‘tkir, sanchuvchi va kesuvchi narsalar), virus saqlovchi qon bilan ifloslangan va teri qoplami butunligining buzilishi holatlari bo‘lsa.
3.Vertikal yo‘l – OIV-infeksiyani onadan bolaga homiladorlik davrida, tug‘ruq jarayonida va ko‘krak suti orqali yuqishidir.