Oiladagi zo'ravonlik

1.3 Oiladagi zo'ravonlikning oqibatlari

Qanday sabablarga ko'ra zo'ravonlik yaratilmagan, u o'z qurbonlarining sog'lig'i va ruhiyatiga so'zsiz zarar etkazadi, zo'ravonlik harakatlarining oqibatlari har doim halokatli va halokatli bo'ladi. Zo'ravonlik mavjud bo'lgan oilada uzoq vaqt qolish tuzatib bo'lmaydigan psixologik oqibatlarga olib keladi.
Oilaviy zo'ravonlikning ijtimoiy xavfliligi quyidagilardan iborat:
) shaxsning huquq va erkinliklarini buzadi va uning ijtimoiy tuzilishini buzadi;
) uzoq vaqt yashirin, jamiyat e'tiboridan yashirin bo'lib, nazoratsiz o'sishga qodir (qor to'pi kabi);
) jamiyatda zo‘ravonlikni doimiy ravishda kuchaytirib, o‘z “doirasini” yopadi;
) ijtimoiy sub'ektning hayotini ta'minlash va takror ishlab chiqarish jarayonlariga putur etkazadi.
Bolalikda zo'ravonlikning turli shakllarini boshdan kechirgan bolalarning asosiy fazilatlari quyidagilardir: shaxsiy etuklik, jamiyatga yomon moslashish, turli xil qaramlik, erkinlik va javobgarlikka qodir emas. Bunday bolalar tashqi tajovuzkor xatti-harakatlarga befarq, o'zlarining tajovuzkorligini bosa olmaydi va zo'ravonlik va erkinlik yo'qligi jamiyatida yashashga tayyor. Ikkinchisi, albatta, nafaqat bolalarga va nafaqat mumkin bo'lgan qurbonlarga, balki umuman, oiladagi zo'ravonlikning barcha ishtirokchilariga, shu jumladan huquqbuzarlarning o'ziga ham tegishli. Tashqi xavf omillari, baxtsiz bolalikdan tashqari, yomon odatlarni (spirtli ichimliklar, giyohvand moddalar) qo'zg'atuvchi atrof-muhitning salbiy ta'siri, shuningdek, ommaviy axborot vositalari va shaxslararo muloqot (shu jumladan oila) tomonidan qo'zg'atilgan zo'ravonlik shakllari. Zo'ravonlikdan aziyat chekkan bolalar deviant turmush tarzini erta qabul qiladilar, ba'zida jinoiy guruhlarning a'zolariga aylanadilar. Ota-onalarning shafqatsizligi bolalarda ham xuddi shunday xususiyatni keltirib chiqaradi, ular keyinchalik o'z farzandlarini xuddi shunday "tarbiyalaydilar".
Oiladagi nizolar, ota-onalarning alkogolizmi, oila a'zolari o'rtasidagi keskin shaxslararo munosabatlar o'smirning surunkali psixo-travmatik shaxsiyatini yaratadi, bu nomutanosib tarbiya, takroriy ijtimoiy salbiy reaktsiyalar, shaxsiyatni deformatsiyalash, spirtli ichimliklarni iste'mol qilish va boshqalar. giyohvand moddalarni iste'mol qiladi va osonlik bilan jinoiy harakatlar ishtirokchisiga aylanadi. Sobiq qurbonlar tajovuzkorlarga aylanadi va shafqatsizlikni ko'paytirish jarayoni sodir bo'ladi. Xorijiy tadqiqot ma'lumotlari shubhasiz zo'ravonlik jinoyatlarida ayblangan mahkumlarning 90 foizi bolalik davrida turli xil zo'ravonliklarga duchor bo'lgan.
Bola jinsiy zo'ravonlikning har qanday turiga duchor bo'lganda, u hissiy jarohatni boshdan kechiradi, xavfsizlik hissi, ota-onalar bilan iliq ishonchli munosabatlar o'rnatish qobiliyatini yo'qotadi. Kattalar bolaga namuna bo'lishni to'xtatadilar, bu esa bolaning rivojlanishini qiyinlashtiradi. Zo'ravonlikka uchragan bolalar qo'rquv, aybdorlik, tashvish va nafratni boshdan kechiradilar.
Oiladagi zo'ravonlik jabrlanuvchi ayolning shaxsiy doirasini o'zgartirishga olib keladi, bu:
• izolyatsiya - rad etish holati, boshqa odamlardan ajralib turish, ular bilan aloqa qilishni istamaslik, muloqotdan qochish;
· Yuqori darajadagi tashvish - noaniq, noaniq tashvish holati, dahshatli tushlar.
· Tushkunlik – jonli va shiddatli noadekvatlik hissi, umidsizlik hissi, faollikning pasayishi, pessimizm, qayg'u bilan tavsiflangan kayfiyat;
· Qo'rquvlar - xavfli ob'ekt (sherik, zulmat, erkaklar, nostandart vaziyatlar va boshqalar) mavjudligi yoki oldindan ko'rishda paydo bo'ladigan hissiy holat. Qo'rquv odatda juda kuchli qo'zg'alishning ichki tajribasi, yugurish yoki hujum qilish istagi bilan tavsiflanadi.
Jismoniy zo'ravonlikning oqibatlari nafaqat jismoniy shikastlanish, doimiy bosh og'rig'i, uyqusizlik, balki jabrlanuvchida "kaltaklangan ayol sindromi" deb ataladigan kasallikning shakllanishi, bu psixologik travma holatini - o'zini, hayotini nazorat qilishni yo'qotishdir. , tana, his-tuyg'ular va boshqalardan ajralish odamlar (ya'ni izolyatsiya). Ko'pincha jabrlanuvchi o'ziga nisbatan qilingan zo'ravonlik uchun o'zini aybdor his qiladi yoki shunchaki bunday faktni inkor etadi, bu ko'pchilik oilalarda mavjudligiga o'zini va boshqalarni ishontiradi.
Olingan travmatik tajriba odamlarga ishonish, mustaqil, o'ziga ishongan, malakali va faol bo'lish qobiliyatini buzadi. Doimiy travmatik ta'sir his-tuyg'ularni bostirish uchun kuchning yo'qolishiga olib keladi va ba'zida uzoq vaqt davomida saqlanib qolgan his-tuyg'ularning paydo bo'lishi uchun kichik bir stimul etarli bo'ladi va ayol o'zini nazorat qila olmadi va hatto sherigini o'ldirdi.
Jinsiy zo'ravonlikning jismoniy oqibatlariga quyidagilar kiradi: kasallikning aniq belgilarisiz surunkali tos og'rig'i; ginekologik anomaliyalar, genitoüriner tizimning tez-tez infektsiyalari; uyqu buzilishi, ishtaha, jismoniy ortiqcha ish, hatto minimal jismoniy kuch bilan bardosh bera olmaslik.
Ushbu turdagi zo'ravonlikning psixologik oqibatlari quyidagilardan iborat:
• aqliy charchoq;
· Uzoq muddatli emotsional stress;
· Spirtli ichimliklarni suiiste'mol qilish;
• g'azablangan melankolik holatning portlashlari, xavotirlik bilan kayfiyatning beqarorligi;
• hayotga qiziqishning yo'qolishi;
· Atrofdagi odamlar bilan aloqalarni cheklash va yakuniy rasmiylashtirish;
· O'zidan nafratlanish.
Ayolga nisbatan psixologik zo'ravonlik ayolning shaxsiyatini yo'q qilishga olib keladi; uning ijtimoiy moslashuvi (qobiliyatsizligi); uzoq muddatli depressiya; yolg'izlik; o'z joniga qasd qilishga urinishlar; bolalar va keksa qarindoshlarga nisbatan zo'ravonlik va boshqalar.
Qariyalar va qariyalarga nisbatan zo'ravonlikning ijtimoiy oqibatlari - tuzatib bo'lmaydigan jismoniy shikastlanish, giyohvandlik va spirtli ichimliklarga qaramlik, surunkali kasalliklar va holatlar, ruhiy tushkunlik, qo'rquv, o'z-o'ziga zarar etkazish va o'limga olib keladigan jismoniy va psixologik salomatlik muammolari.
Har holda, oiladagi zo'ravonlik jabrlanuvchining ruhiyati va sog'lig'iga jiddiy zarar etkazadi. Stress, ruhiy kasalliklar, jismoniy shikastlanishlar, surunkali kasalliklar, ota-ona munosabatlarida zo'ravonlik haqida o'ylayotgan bolalarning ijtimoiy moslashtirilmagan xatti-harakatlari, jabrlanuvchining huquqbuzarga aylanishi, ichkilikbozlik, uysizlik, o'z joniga qasd qilish - bu oiladagi zo'ravonlik oqibatlarining qisqacha ro'yxati. Oilaviy zo'ravonlik hodisasining mavjudligining sanab o'tilgan oqibatlari jamiyatning ijtimoiy barqarorligiga putur etkazadi.