Oilada komil inson tarbiyasi

---

 
ISSN: 2181-2624 
 
www.sciencebox.uz 
 
Special issue
| 2022 "Challenges and Solutions of Modern Linguistics"
 
Analytical Journal of 
Education and Development
194 
OILADA KOMIL INSON TARBIYASI 
 
Sattorova Mahliyo Dilmurod qizi, Xayrullayeva Marjona Xayrulla qizi 
Termiz davlat universiteti Psixologiya kafedrasi o`qituvchisi 
 
Annotatsiya:
Oila borki jamiyat rivojlanadi, yaxshi va oqil farzandlar tarbiyalanadiki 
davlat yanada yuksalaveradi.Bu maqola orqali oilada shakllanayotgan ijobiy muhit va oila 
tarbiyasining bolaga va jamiyatga qanchalik ta`sir etishini ko`rishimiz mumkin bo`ladi.Komil 
insonni tarbiyalash – umumbashariy g`oya. Yani, bu –jami odamzodga xos orzu. Lekin buni 
amalga oshirishda har bir xalq ozining milliy xususiyatlari,anana va qadriyatlaridan kelib 
chiqadi. Shuning uchun har bir xalqning o`zi intiladigan komillik timsollari bo`ladi. Siz 
kitoblarda o`qigan Alpomish, Barchinoy,Farhod, Shirin, Kenja botir kabi qahramonlar xalqimiz 
tasavvurida yaratilgan barkamol siymolardir. Ular xalqning oz farzandlarini mard, pahlavon, 
qo`rqmas sog`lom mukammal qilib tarbiyalash yo`lidagi orzularni ifodalaydi. «Mendan eng 
katta boylik nima deb so'rashsa, bilimli, aqlli, odobli, ertangi kunini o'ylaydigan farzand ota-
onaning eng katta boyligi deb aytgan bo'lar edim, - deydi Prezident I.Karimov 
Kalit so’zlar: 
tarbiya, oila, farzand, jarayon, turmush, ijobiy muhit, inson, ma`rifat, 
qarindoshchilik, muammo.
 
Oila tarbiyasi - bu umumiy ijtimoiy tarbiya jarayonining shunday bosqichiki, u insonning 
keyinchalik butun umri davomida oladigan ma'rifat va hayot saboqlari uchun asos, zamin, 
poydevor vazifasini o'taydi. Oila tarbiyasi ota-ona va farzandlar, shuningdek, bir necha avlodga 
mansub shaxslarning o'zaro qon-qarindoshchilik munosabatlari asosiga quriluvchi o'ziga xos 
betakror ma'naviy-ruhiy jarayondir. Oila tarbiyasi bir umr davom etadigan uzluksiz jarayon 
sifatida - ijtimoiy tarbiyaning bir turi bo'lib, oilaning barcha a'zolari unda faol ishtirok etadilar, 
bir-birlariga o'z bilim, tajribalarini o'rgatadilar. Oilada shakllanadigan farzandlik, aka-uka, opa-
singillik ikki tirik vujudning, ikki olamning o'zaro ittifoqidan paydo bo'lgan uchinchi bir olamdir. 
Ittifoq iborasida, shubhasiz, ahillik, totuvlik degan ma'nolar ham mujassam bo'lib, agar oila 
chindanda tinch-totuv, ahil bo`lsa, oilaviy turmush mustahkamlanib boraveradi. Aks holda 
turmush-do'zaxga aylanadi, er va xotin bir-biriga adovatli raqiblarga aylanib, farzandlar taqdiri 
va tarbiyasini mavjud bir holatga olib kelib qo'yadi, qarindosh-urug'chilik munosabatlariga putur 
yetkazadi. Natijada jamiyatga moddiy va ma'naviy zarar yetadi.
Farzand – inson hayotining mazmuni, nasl-nasabini davom ettiruvchisi, oilaning mustahkam 
zanjiri. Yaxshi, solih farzand – ota-onaning baxt-iqboli, ikki dunyo saodatiga yеtkazuvchi 
dilbandi. Farzandlar «jannat rayhonlari» dеb tavsiflanishi bеjiz emas. Ammo u odobli, yaxshi 
fazilatlar sohibi, itoatkor va qobil bo'lgandagina ota-onasiga rahmat va baxt-xursandchilik 
kеltiradi. Buning aksi bo'lishidan Alloh saqlasin! Oila qurish va solih farzandlar ko'rishni orzu 
qilmagan inson bo'lmasa kеrak. Farzandingizning yaxshi, odobli, mеhnatsеvar, sog'lom bo'lib 
o'sishi ko'p jihatdan onasiga bog'liq bo'ladi. Shuning uchun dinimiz ko'rsatmalarida bo'lg'usi 
kеlinni tanlashga alohida e'tibor qilinadi. Kеlajakda tug'ilajak farzandlarga munosib ona tanlash 
haqida farzand hali tug'ilmasidan qayg'uriladi. Oysha onamizdan (roziyallohu anho) rivoyat 
qilingan hadisda Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam): ―Farzandlaringizga munosib onani 
ixtiyor qilinglar‖, dеganlar. 

---