15.2. Sog’lom bo’lishning psixologik asoslari
Sog’lom turmush tarziga rioya qilish ham aslida psixologik amallar, ko’nikmalar, kerak bo’lsa, malakani talab qiladigan tushunchadir. Ya’ni, sog’lom turmush tarziga oiladan boshlaboq bolalarni o’rgatish lozim.
Shu o’rinda, xo’sh, odamlarni o’z boyligi bo’lgan salomatligiga mana shunday oqilona yondashishga o’rgatish shartmi, axir bu har bir insonning o’z shaxsiy ishi emasmi, degan haqli savol paydo bo’lishi mumkin. Albatta, e’tirozda jon bor, zero, ongli inson, u ayolmidi, erkakmidi, yoshmi, qarimi, o’z sog’lig’iga qayg’ursa, undan birinchi navbatda o’zi manfaatdor ekanligini biladi. Zero, salomatlik – bu inson tani-vujudi va ruhiyatidagi shunday holatki, u hozir, ayni paytda betob emas va shuning uchun u turmushdagi, hayotdagi ko’plab burchlari, vazifalarini bajarish imkoniyatiga ega va ayni holat yaxshi va xayrli, ezgu ishlarni amalga oshirish uchun real imkoniyatdir. Bolani sog’lom turmush tarzi madaniyatiga o’rgatuvchilar esa ayrim malakalarga o’zlari ega bo’lishlari shart.
Ota-onaning savodxonligi va ziyrakligi
Oilada ota-onaga ko’p narsa bog’liq. Ular shu go’shadagi barcha hodisalarning balogardonlari sifatida eng avvalo o’z sog’liqlariga o’zlari mas’ul ekanligini unutmasalar, uni saqlashda barcha ehtiyot choralarni o’z vaqtida ko’rgani holda oilaviy hayotga to’g’ri munosabatni shakllantira olsalar, murodu maqsadlariga albatta erishadilar. Sog’lom odam, u otami yoki onami, turmush va ro’zg’ordagi barcha past-balandliklar, turli vaziyatlar, kerak bo’lsa, qiyinchiliklarga tez moslashib, ulardan chiqishning oqilona yo’llarini bilishi kerak. Shu o’rinda bir voqyea yodimga tushdi. Bir mushtipar ona o’spirin o’g’lidan judo bo’lganini aytib, zorlangan edi. Sababini so’rasam, o’sha mash’um yili ularning xonadonida issiqlik bo’lmabdi. Chunki qo’shimcha qurilish boshlab, gaz o’tgan quvurlar kesilgan, bu ish qishgacha davom etib, ta’mirlash tugamabdi. Balog’at yoshidagi o’g’il bosh yalang sovuq xonada uxlayvergan. Buning oqibatini na shu bolaning o’zi, na uning ota-onlari o’ylashmagan. Qish chiqib, bahorga yetishgach bolaning miyasida juda qattiq og’riqlar paydo bo’lgan. Avvaliga bu holat o’tib ketar deb, astoydil davolanish choralarini ham ko’rishmagan, miya yallig’lanishi kuchayib ketganligidan so’ng do’xtirlar ham nochor qolishgan. Shu vaziyatda ota-ona va o’sha o’spirinning mas’uliyatsizligi, turli vaziyatga moslashib, kerak bo’lsa, salomatlik yo’lida turmush tarzini, kiyinishni o’zgartirish xayollariga ham kelmagan-da? Albatta, bola bola-da, bu o’rinda ota-onaning jonsaraklikni yo’qotishi oqibatida ana shunday ayanchli voqyea ro’y berdi.
Do'stlaringiz bilan baham: |