Оғиз бўшлиғи шиллиқ қавати ва юз-жағ системасининг яллиғланишли касалликлари. Стоматит, гингивит, пародонтит, пульпит, сиалоаденит, глоссит. Бу жараёнларни патологик анатомияси

Gerpetik xeylit

Eksfoliativ xeylit

Xeylit Manganotti

Tuberkulezli xeylit

Sialoadenit

• 
  Sialoadenit – so‘lak bezlari yallig‘lanishi
  
• 
  Odatda viruslar, bakteriyalar tomonidan chaqiriladi.
  
• 
  Autoimmun jarayonlar – Shegren sindromi, sistemali qizil volchanka va sistemali sklerodermiyalarda bez chiqarish yo‘llarining tiqilib qolishiga javoban reaksiya tariqasida rivojlanishi mumkin
  

Virusli sialoadenit

Sialoadenit

• 
  Infeksiya og‘iz bo‘shlig‘idan bez yo‘li orqali yoki gematogen yo‘l bilan so‘lak bezlariga tushishi mumkin.
  
• 
  Sialoadenitlar: virusli (epidemik parotit), o‘tkir va surunkali nospesifik, spesifik (aktinomikoz, sil, zaxm), so‘lak – tosh kasalligigi aloqador kalkulez turlarga bo‘linadi.
  

Sialoadenit

• 
  O‘tkir sialoadenitlar seroz, yiringli va gangrenoz bo‘ladi.
  
• 
  Seroz sialoadenitda seroz shish, tomirlar to‘laqonligi, sezilarsiz leykositar infiltrasiya, chiqarish yo‘llarida seret, mikroorganizmlar, ko‘chgan epiteliy aniqlanadi.
  

Virusli sialoadenit

Sialoadenit

• 
  Yiringli sialoadenit shish, tomirlar to‘laqonligi, qon quyilishlar, diffuz polinuklear infiltrasiya, to‘qimalar destruksiyasi, abssess o‘choqlarini hosil bo‘lishi bilan xarakterlanadi. Chiqarish yo‘llarida leykositlar va epiteliy.
  
• 
  Gangrenoz sialoadenitda yuqoridagi o‘zgarishlarga yirik nekroz o‘choqlari qo‘shiladi va organizmda septik xolat vujudga keladi.
  

Yiringli sialoadenit

Surunkali sialoadenitning okibatlari kam resivlanishi – bez sklerozi, kup residivi

– bezning kistoz uzgarishi

Osteomiyelit

• 
  Osteomiyelit – jag’ suyaklari suyak ko’migining yallig’lanishi hisoblanadi, pastki jag’larning molyarlarida ko’p uchraydi, avj olib boruvchi yiringli periodontitdan keyin rivojlanadi. Osteomiyelit o’tkir yoki surunkali kechishi mumkin. Yiringli periodontitda organizmda streptokokklar, stafilokokklar, ko’k yiring tayoqchasi, kolibakteriyalar antigenlari bilan sensibilizatsiya yuzaga keladi.
  

Jag suyaklarining surunkali osteomiyeliti, sekvestrasiya stadiyasi



Asoratlari va oqibati.

• 
  Jag’ suyaklari yallig’lanish kasalliklari turli xil asoratlar hamda oqibatlarga olib keladi. Kasallikdan asoratlarsiz sog’ayish kuzatilishi mumkin. Har qanday odontogen infektsiya o’chog’i organizm qarshilik kuchlari pasayadigan bo’lsa, immunodefitsit holatlari rivojlanadigan bo’lsa, og’ir asorat odontogen sepsisga olib keluvchi septik o’choqqa aylanishi mumkin. Odontogen infektsiya flebitlar va tromboflebitlar rivojlanishiga olib keladi, ularning orasida eng xavflisi sinustromboz avj olishi hisoblanadi. Mediastinit va perikardit asoratini berishi mumkin. Yallig’lanish jarayoni yuqori jag’ sohasida joylashsa, odontogen gaymorit, sinusitlar rivojlanadi. Jag’ suyaklari surunkali osteomiyeliti patologik sinishlar bilan, amiloidoz bilan asoratlanadi.
  

Xronik odontogen gaymoritning avj olish davri

Yiringli meningit

Embolik yiringli nefrit, Septik (infeksion) utkir osti endokardit