Оғиз бўшлиғи аъзолари ва юз-жағ соҳалари тўқималарини

Продуктив (гиперпластик) остеомиелит
– 
одатда, болалар ва ўсмирларда 
юз скелетининг фаол ўсиш даврида, кўпроқ 12-15 ёшда учрайди. Касаллик, ўткир 
яллиғланиш белгиларисиз, бола сезмаган ҳолда, аста-секин ривожланади. Шу 
сабабли, бу касалликни бирламчи сурункали остеомиелит деб ҳам аташади. 
Шикоятлар:
бола ёки унинг ота-онаси юзнинг бир томонида оғриқсиз 
шиш пайдо бўлганлиги ва бу шиш бир неча йил давомида катталашиб, аста-секин
юз шаклининг ўзгарганлигига шикоят қиладилар, шунингдек, бу ҳолат овқат 
чайнашга халақит бермаслигини таъкидлайдилар. 
Клиник манзараси:
Юз соҳасида сезиларли даражадаги шиш кузатилади. 
Устидаги тери ранги ўзгармаган. Пайпаслаганда юмшоқ тўқималар ўзга-
ришсиз, оғриқсиз, тери бурмага йиғилади. Жағ суяги қалинлашган. 
Анамнези (morbi) синчиклаб суриштирилганда, тана ҳарорати гоҳида 
бесабаб кўтарилганлиги, жағда ўқтин-ўқтин ўз-ўзидан оғриқ пайдо бўлиши, 
тишларнинг бирида кариес каваги бўлиб, вақти-вақти билан оғриб, ҳуруж 
берганлиги, айримлар тишни даволашни бошлаб, охирига етказмаганлигини 
аниқлаш мумкин. Болалар ва ота-оналар юзда кўзга ташланувчи асимметрия 
кузатилганидан сўнггина аҳамият берганликларини таъкидлайдилар. Касаллик 
кечишида даврийлик кузатилади. Маълум бир даврда шиш катталашади, вақт 
ўтиб яна кичраяди. Суяк ҳажми аста катталашади. Шиш устидаги тери ранги 
ўзгармайди, оқма йўл пайдо бўлмайди. Пайпаслаганда, юмалок,чегаралари аниқ 
бўлган, зич, бироз оғриқли шиш аниқланади. Регионар лимфа безлари 
катталашган, ҳаракатчан, оғриқли бўлади. 
Рентген тасвири:
сурункали бирламчи гиперпластик остеомиелитда 
эндоссал ва периоссал тикланиш (пролиферация) ҳисобига суякнинг ҳажми 
кўпаяди ва қалинлашиш кузатилади. Бу шаклдаги остеомиелитда секвестрлар 
бўлмайди. Зарарланган соҳада суякнинг шаклсиз, чегаралари аниқ бўлмаган, 
емирилган ва остеосклерозга учраган ўчоқлари кузатилади. Жағнинг кортикал 
қатлами периоссал ривожланаётган суяк билан бирлашиб кетганлиги сабабли, 
алоҳида кўринмайди. Сабабчи тиш олинмаган бўлса, чуқур кариес каваги, илдиз 
182 

---

канали учигача пломбаланмаганлиги, периодонтал оралиқ (ёриқ) кенгайганлиги, 
илдиз атрофидаги суяк емирилганлигини кўриш мумкин.