Оғиз бўшлиғи аъзолари ва юз-жағ соҳалари тўқималарини

Ўткир йирингли периоститнинг патологик анатомияси 
Ўткир йирингли периостит касаллигида периост (суяк усти парда нобуд 
бўлади), жонсизланади, эриб кетади, унинг ёрилган жойидан йиринг шиллиқ 
парда остига чиқади. Натижада, периостни остида ( жағ билан периост орасида) 
ва устида (периост ва шиллиқ парда орасида) иккита йирингли ўчоқ ҳосил бўлади, 
Суякнинг кортикал пластинкаси ҳам емирилади. Периост тўқимаси йиринг 
ўчоғини чегаралаш учун фаол равишда янги суяк ҳосил бўлиши билан жавоб 
беради. 
Ташхислаш. 
Ўткир йирингли периостит ташхиси учун шу касалликка хос 
бўлган белгилар – сурункали периодонтитнинг ўткирлашуви оқибатида, 
альвеоляр ўсиқнинг ташқи юзаси периости остида абсцесс ҳосил бўлганлиги асос 
бўлади.
 
Қиёсий ташхислаш.
Периостит ташхисини қўйишда: 15%-20% гача 
хатоликлар кузатилади. Поликлиника шифокорлари периостити бўлган 
беморларни сурункали периодонтит, лимфаденит, остеомиелит, йиринглаган 
фолликуляр ёки илдиз (радикуляр кистаси) учи кистаси ташхислари қўйилган, 
йўлланмалар билан стационарга юборадилар. Аслида айнан шу касалликлар 
билан қиёсий ташхис ўтказилиши керак. Юқорида келтирилган касалликлар 
боланинг умумий аҳволидаги деярли бир хил ўзгаришлар билан намоён бўлади, 
шу сабабли, қиёсий ташхис ўтказилаётганда, улар орасидаги маҳаллий 
белгиларнинг фарқлари эътиборга олиш лозим. 
Периоститдан фарқли равишда, остеомиелит касаллигида альвеоляр ўсиқ 
(жағ танаси) икки (вестибўляр ҳам орал) тарафлама шишади, бир гуруҳ (3 ва 
149 

---

ундан кўп) тишлар қимирлаб қолади, милк тиш чўнтакларидан йиринг ажралади. 
Жағ атрофидаги юмшоқ тўқималарда абсцесс ва флегмоналар шаклланади. 
Жағ танасида кечаётган ўткир периоститни ўткир лимфаденитдан фарқлаш 
керак. Маълумки, айрим ҳолларда жағ танаси қирраси (чети)га яқин жойлашган 
лимфа тугун (без)лари яллиғланиши мумкин. Периоститдан фарқлаш учун 
анамнезга аҳамият бериш лозим. Лимфаденит дастлаб думалоқ ёки овал 
(нохотсимон) тугун шаклида пайдо бўлади ва секин-аста катталашиб боради. 
Ўткир йирингли периоститни яллиғланган илдиз учи кистасидан фарқлаш 
керак. Бу икки касалликда оғиз ичидаги манзара ўхшаш бўлиши мумкин. 
Рентгенологик текширувда киста чегаралари текис бўшлиқ шаклида намоён 
бўлади, сабабчи тиш илдизи бўшлиқ ичига кирган бўлади.