Оғиз бўшлиғи аъзолари ва юз-жағ соҳалари тўқималарини

 
Хўппоз (карбункул - carbunculus) 
Ёнма-ён жойлашган бир неча туклар халтачалари, ёғ безларининг ва 
клетчатканинг ўткир йирингли яллиғланишидир. 
Шикоятлари:
юзда майда оғриқли тугунчалар бирин-кетин пайдо бўлиб, 
тарқоқ шиш ҳосил бўлганига, қисқа вақт ичида шиш катталашиб, бола 
ҳолсизланиб ётиб қолиши ҳамда уйқу ва иштаҳа бузилишига шикоятлар қилади. 
Хўппознинг этиологияси ва патогенезини чипқон касаллигида 
ёритилганидек (деярли бир хил) эътироф этиш мумкин. Аммо хўппоз кўпроқ 
реактивлиги пасайган (респиратор, юқумли касалликларни бошдан кечирган), 
иккиламчи иммунтанқислиги бўлган болаларда учрайди. 
Карбункулнинг патологоанатомик
манзараси чипқондан фарқ қилади. 
Бир нечта соч халтачалари ва ёғ безларидан ташқари, инфильтрат тери ва тери 
ости клетчаткасини ҳам қамраб олади. Яллиғланиш марказида қон айланиши 
(микроциркуляция) бузилади. Тўқималар кенг кўламда некрозга учрайди. Ўзаклар 
ажралиб, ўринларида ҳосил бўлган тешиклардан йиринг ташқарига ажралиб 
224 

---

чиқади. Некрозга учраган тўқималар ўрнида ҳосил бўлган чуқурчалар бир-бири 
билан қўшилиб, катта “вулқон оғзига ” ўхшаш ёриқ ҳосил килади. 
Хўппознинг клиник манзараси:
боланинг тана ҳарорати сезиларли 
даражада кўтарилади, ҳолсизланади ва боши қаттиқ оғрийди, қайт қилиши 
мумкин, эти увишади. Хўппоз одатда, болаларда юқори ва пастки лаблар соҳасида 
учрайди. Яллиғланиш кечаётган соҳада шиш тез катталашиб боради (бир нечта 
тук қопчаларида кечаётган йирингли яллиғланиш ўчоқлари бир-бирига 
қўшилади). Оғриқ кучаяди. Тери кўкимтир қизил тусга киради. Яллиғланган соҳа 
шиш ҳисобига атрофдаги тўқималарга нисбатан бўртиб чиқади. Ўрнида бир нечта 
туйнукчалар пайдо бўлиб, улардан йиринг ажралиб чиқа бошлайди. Юқори лабда 
юзага келган хўппоз ўта хавфли асоратлар (тромбофлебит, лимфангит, бош мия 
синуслари тромбози, сепсис ва йирингли менингит)га олиб келиши мумкин.