Образования республики узбекистан

14-расм. Тажриба стендининг принципиал схемаси

Ҳар қандай чироқда, айниқса ѐндирилиши қийин бўлган чироқларда, электродларидан бири ишламаслиги мумкин. Унда ток фақат бир йўналишда оқади ва «тўғриланиш эффекти» пайдо бўлади. Агар бир электродда электронлар оқими умуман бўлмаса, унда ѐруғлик оқимининг даврий тебранишлар сони икки марта камаяди ва нохуш ҳис-туйғу уйғотади.

Чироқдаги «тўғриланиш эффекти»ни аниқлаш учун А2 ўзгармас ток амперметри хизмат қилади. Чироқ ѐниб турганда К1 тугмача босилади, А2 ва А1 амперметрларнинг кўрсаткичлари солиштирилади. Агар А2 амперметрнинг

кўрсатиши А1 амперметрнинг кўрсатишини 25-30%-ига етиб борса, унда чироқда «тўғриланиш эффекти» бўлади ва у яроқсиз деб ҳисобланади.
Стартерларни текшириш:
Стартерларни текшириш учун П3 патрони ва қуввати 15-20 Вт бўлган КЛ2 текширув чироғи хизмат қилади. П қайта улагичи керакли ҳолатга ўрнатилади. Яроқли стартирда, уни тармоққа улагандан сўнг, электродлар туташади ва КЛ2 чироғи уланади. Кейин стартирнинг ишлаб кетиш жараѐни қайтарилади ва чироқ липиллайди.
Агар КЛ2 чироғи ѐнмаса ѐки липилламаса, унда стартир яроқсиз.
Шу дастгоҳ ѐрдамида стартерни қандай кучланишда ишлаб кетишини текшириш мумкин. Стартерни П3 патронига ўрнатиб, чироқнинг липиллаши кучланишнинг қандай оралиғида бошланишини ва тугашини, кучланишни ўзгартириб ва V1 вольтметри ѐрдамида ўлчаб, аниқланади. Тузук стартер ўзининг контактларини унинг қисқичларидаги кучланиш 70 Вдан (тармоқ кучланиши 127 В) ва 130 В дан (тармоқ кучланиши 220 В) ошганда ѐнади (туташтиради).
Ишга туширишни ростловчи ускунани (ПРА) текшириш:
Ишга туширишни ростловчи ускунани текшириш учун ПП қисқичлари хизмат қилади.
П қайта улагичи четки ўнг ҳолатига ўрнатилади. Агар ПП қисқичларининг контактлари қисқа туташтирилса, унда КЛ3 чироғи тўла чўғланиб ѐнади. Агар бутун ПРА нинг 1- ва 2- қисқичлари ПП контактларига уланса, унда чироқ чала чўғланиш билан ѐнади.
Агар ПП контактлари қисқа уланса, унда КЛ3 чироғи тўла чўғланиш билан ѐнади. Агар чироқ тўла чўғланишга эга бўлса, демак С конденсаторлари куйган 3- ва 4- охирларини чироқдан узиб қўйиш керак.
ПП контактлари 1- ва 2- қисмларини улаб, КЛ3 чироғининг чўғланиши яна текширилади. Тўла чўғланиш, Д дроссели чулғамида қисқа туташув борлигидан хабар беради. 3- ва 4- қисқичларнинг уланиши чироқнинг деярли тўла чўғланишини беради.