Объектларига тегишли газни қайта ишлаш заводлари ва ишлаб чиқаришлари, табиий ва неффт газиги қайта ишлаш, олтангугурт олиш, г

XII – боб. ГҚИЗ ва К ҳудуди ва ишлаб чиқариш цехларидаги ҳаво Ҳолатига бўлган талаблар

577. 
     ГҚИЗ ва К ҳудуди ва ишлаб чиқариш хоналарининг иш зонасидаги ҳаво ҳолатини назорат қилишда қуйидаги қоидаларга амал қилинади:
     

1. 
   зарарли отқинлар манбасига эга барча цех ва ишлаб чиқариш хоналарида намуна олиш жойларини белгилаш;
   
2. 
   ишлаб чиқариш цехлари ва ГҚИЗ ва К ҳудудидаги ҳаво ҳолатини доимий назорат қилиш жойларини, атмосфера ҳавосини назорат қилиш бўйича заводнинг махсус лаборатория ишчилари вакиллари ва маҳаллий санэпидстанция (СЭС) билан келишиб танлайдилар;
   
3. 
   ишлаб чиқариш хоналари иш зонасидаги ифлосланган ҳавони доимий назорат қилиш жойларини аниқлаш учун цехни синчиклаб кўздан кечириш, намуна олиш жойларини аниқлаш ва олинаётган газ (ҳаво) намуналарида қандай компонентлар таҳлилини ўтказишни белгилаш, шунингдек, таҳлил қилиш учун намуна олиш даврий такрорланишини белгилаш ишларини бажариш зарур;
   
4. 
   намуна олиш жойлари ҳаво ифлосланишини объектив баҳолаш мумкинлигини ва олинган натижалар тасодифий бўлмаслигини таъминлай оладиган қилиб белгиланади.
   

578. 
     Цехлардаги намуна олиш жойлари одатда аппаратчининг доимий иш жойида ўрнатилади, намуналар олиш полдан 1,5 m баландда, оқиб келувчи шамоллатгич йўналиши таъсиридан четда ва ойналар берк жойларда олинади.
     
579. 
     Цехларда намуна олиш жойлари сонини ишлаб чиқариш майдонининг ҳар 200 m² да битта нуқта (жой) ҳисобидан келиб чиқиб танланади, лекин ҳар бир ишлаб чиқариш хонасида камида бир нуқта бўлиши керак.
     

Агар ишлаб чиқариш хонаси бир нечта қаватда жойлашган бўлса, ҳаво намунасини ҳар бир қаватдан алоҳида олиш лозим.

580. 
     Агар цехда битта ёки ҳар хил манбалардан ҳавога ташланадиган бир нечта зарарли компонентлар мавжуд бўлса, ҳаво намуналари бир жойдан олиниб улардаги ҳар бир компонент аниқланади (суткада бир марта кундузи ва кечқурун навбат бўйича).
     
581. 
     Ташлама қувурлар орқали чиқадиган технологик газларни таҳлил қилиш учун доимий намуна олиш жойлари ўрнатилади. Одатда бу ишларни сменада бир марта бажарилади.
     
582. 
     ГҚИЗ ва К ҳудудида, мазкур ишлаб чиқаришга хос энг тавсилотли атмосферага ташланадиган зарарли компонентларни аниқлаш учун намуна олиш жойи 1 km² ҳудудга бир нуқта ҳисобидан келиб чиқиб, ҳар бир квадрат марказида аниқланади.
     
583. 
     Корхона ҳудудидаги намуна олинаётган жойда намуна олишдан ташқари қуйидаги метеорологик кўрсаткичларни ўлчаш зарур: ҳарорат, ҳаво намлиги, шамол тезлиги ва йўналишини. Бу нуқталардан намуна олиш кундузги ва тунги вақтларда навбат билан суткада бир марта бажарилади.
     
584. 
     Цехлар ва ГҚИЗ ва К ҳудудидаги таҳлил учун ҳаво намунасини танлаб олиш жойлари асосида 1 - шаклга биноан назорат схемаси тузилиб корхона бош муҳандиси томонидан тасдиқланади (А Илова).
     
585. 
     Қабул қилинган схема бўйича ҳаво ва четлама газлардан олинган намуналарнинг таҳлили бўйича барча маълумотлар махсус журналда қайд этилади (А Иловадаги шакл 1а) .
     
586. 
     Журнални корхона бош муҳандиси, ҳамда СЭС ходимлари даврий текшириб турадилар.
     
587. 
     Таҳлил натижаларининг ўртача қиймати белгиланади ва ярим йиллик газланиш кўрсаткичнинг ўртача арифметик миқдори чиқарилади.
     
588. 
     Ўртача қиймати белгиланган кўрсаткичлар ишлаб чиқариш цехлари ва ГҚИЗ ва К ҳудудининг ҳавоси ифлосланганлиги ҳақида тўлиқ таассурот бераолмаганлиги учун А Илованинг 1б шаклида ҳар бир цех ва ГҚИЗ ва К ҳудудида РЭК ошиб кетиши ҳолатлари ҳам (η, %) кўрсатилади
     

Бу кўрсаткич қуйидаги формула бўйича ҳисобланади:

η = (n/N )100

бунда:
n – зарарли моддалар концентрацияси РЭК дан юқори бўлган таҳлиллар сони;
N – барча таҳлиллар сони.
Бу маълумотлар билан бир вақтда мувофиқлаштирувчи ташкилотга газланишни пасайтириш ёки йўқ қилиш учун бошқа ташкилотлар билан биргаликда ишлаб чиқилган тадбирлар рўйхати юборилади.