O‘ zbekistonrespublikas I oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

I BOB. BOSHLANG‘ICH SINF O‘QUVCHILARINI MUSTAQIL FIKRLASHGA O‘RGATISHNING PEDAGOGIK ASOSLARI

1.1
1.1
1.2
1.2

• Mustaqil fikrlash shaxsning shunday fikrlash qobiliyatiki, bunday fikrlash jarayonida inson narsa va hodisalar xususida o‘z qarashlariga ega bo‘ladi. Fikrlash faoliyatiga aniqroq ta’rif beradigan bo‘lsak. Fikrlash - bu inson sezgi organlari va aqliy faoliyatining birligi natijasi o‘laroq, mustaqil ravishda tahlil qilish, umumlashtirish, induktiv va deduktiv xulosalar chiqarish, taqqoslash, aniqlashtirish, mavhumlashtirish kabi fikriy operatsiyalardan foydalangan holda amalga oshriladigan aqliy faoliyatdir

Boshlang‘ich sinf o‘quvchilarini fikrlash qobliyatini rivojlantirishda o‘quv fanlari katta imkoniyatlarga ega. Hozirgi kunda umumta’lim maktablarining boshlang‘ich sinflarida o‘quvchilarning fikrlash darajalarini bir qancha tadqiqot usullari yordamida aniqlashga harakat qildik. O‘quvchilarda mustaqil fikrlashni shakllantirishning mavjud holatini aniqlashga qaratilgan tajriba-sinov ishi natijalarini keyingi bandda bayon qilamiz

1.2 Boshlang‘ich sinf o‘quvchilarida mustaqil fikrlash qobiliyatini rivojlantirishning mavjud holati

• Tajriba sinov ishlari Beshariq tumaninig 18- umumiy o‘rta ta’lim maktabida o‘tkazildi. Tajriba davomida jami 20 nafar boshlang‘ich sinf o‘qituvchilari, 115 nafar o‘quvchi ishtirok etdi. Shulardan 60 nafari 3-sinf, 55 nafari 4-sinf o‘quvchilaridir.
• Tajriba-sinov ishlari jarayonida suhbat, savol-javob, kuzatish, tajriba, anketa so‘rovlari kabi ilmiy-tadqiqot metodlaridan foydalanildi. 3-4-sinflarda 2021-2022-o‘quv yilining senabr oyidan boshlab kuzatish ishlari olib borildi. O‘quvchilarning fikrlash qobiliyatini rivojlantirishga qaysi davrdan boshlab o‘rgatish mumkinligi to‘g‘risida tarqatilgan anketa so‘rovnomasiga quyidagicha javoblar olindi

Boshlang‘ich sinf o‘quvchilarini mustaqil fikrlashga o‘rgatishning mavjud holati haqida pedagoglarning fikrini o‘rganish uchun o‘tkazilgan so‘rovnoma

• . Boshlang‘ch sinf o‘quvchilarini mustaqil fikrlashga o‘ratishda o‘qituvchining faoliyati nimada deb bilasiz?
• .Sinfdan tashqari ishlarning qaysi turi o‘quvchilarni ko‘proq mustaqil fikrlashga o‘rgatadi deb o‘ylaysiz?
• .Boshlang‘ich sinf o‘quvchilari mustaqil fikrga ega deb o‘ylaysizmi?
• .Qanday omillar o‘quvchilarni fikrlashiga salbiy ta’sir etishi mumkin?
• .Bolalarni mustaqil fikrlashga qachondan o‘rgatish kerak deb o‘ylaysiz?
• 1. Maktabgacha tarbiya yoshidan boshlab - 6 kishi;
• 2. Kichik maktab yoshi davridan boshab -7 kishi;
• 3. Yuqori sinflardan boshlab -7 kishi.