|
13- LABORATORIYA MASHG`ULOTI. RAMAN SPEKTROSKOPIYASI TAHLIL USULIDA DORI VOSITASINI TAHLILINI OSHIRISH.
Laboratoriyamashg‘ulotining rejasi
Raman spektroskopiya usuli, nazariy asoslari va zaharli moddalar tahlilida qo‘llash.
Raman spektroskoplar va ularning tuzilishi
Raman -spektroskopiya usulida dori vositasini tahlilini amalga oshirish
Mashg’ulotmaqsadi:Laboratoriya mashg‘ulotida talabalarni Raman - spektroskopiya usuli dorimoddalartahlilidaqo‘llashnio‘rganish.
Laboratoriya mashg’ulotini bajarish davridakutilayotgan natijalar:
Raman - spektrometrningtuzilishivaspektrlarolishsharoitlaribilan usullari bilan tanishtirish. Raman - spektroskopiya usuli va unda qo‘llaniladigan qurilmalarning tuzilishi va ishlash xususiyatlari, spektrlarolishsharoitlaribilan tanishtirish.Ayrimfunksionalguruxlarspektrlarixarakteristikasi. Raman - spektraltahlilusulinidorimoddalartahlilidaqo‘llashnio‘rganish.
Laboratoriya mashg`ulotlarini o`tkazish uchun zarur asbob-uskunalar: Raman spektroskop, filtr qog‘ozi, varonka, reaktivlar, probirkalar, ko‘rgazmali materiallarlar, skotch, qog‘oz
Laboratoriya jihozlari : Maxsus laboratoriya vositalari bilan jixozlangan xona
Raman - spektroskopiyaningqo‘llanilishi
1. Moddalarnisifatinianiqlashuchun.
Masalan: sintezlanganmoddani, aniqnamunabilansolishtirishorqalianiqlash.
2. Aniqlanuvchimoddafunksionalguruxlariberganspektrchastotaxarakteristikalarigaasoslanib, moddamolekulasituzilishinianiqlash.
3. Intensivlikningkonsentratsiyasigabog‘liqlikchizmasigaasoslanib, farmatsevtikdorivositalarimiqdorinianiqlash.
4. Moddalartarkibidagiatomvamolekulalarningo‘zarota’sirlarini (vodorodbog‘lanish, kordinatsionbog‘lanishkabilarni) o‘rganish.
Raman -spektroskopiyadamoddalarnivaqtbirligidamolekuladagiinersiyasianiqlanadi. Moddalaratomlarimassasinibilganholdavaatomlaroraliqmasofalarinivaularningo‘zarobog‘lanishburchaklarinianiqlashimkoniniberadi.
Moddalarni Raman -spektrinianiqlashdaIK-spektroskoplaridanfoydalaniladi. Olinganspektrnatijalarigaasoslanibmoddamolekulasidanfunksionalguruxlartebranishlarturlarivabog‘lanishlaraniqlaniladi, xamdamoddastrukturasibelgilanadi.
Rezonansli giper-Raman spektroskopiyasi - bu rezonansli Raman spektroskopiyasining o'zgarishi bo'lib, uning maqsadi sifatida tanilgan hodisa bilan namunaning maqsad molekulasida ma'lum bir energiya darajasiga qo'zg'alishga erishishdir. ikki foton yutish. Ikki foton yutilishida ikkita foton bir vaqtning o'zida molekulaga singib ketadi. Ushbu molekula ushbu hayajonlangan holatdan boshlang'ich holatigacha bo'shashganda, faqat bitta foton chiqadi. Bu lyuminestsentsiyaning bir turi.
Rezonansli Raman spektroskopiyasida, tushayotgan lazer nurlarining to'lqin uzunligini molekula o'rganilayotgan qismining "rangiga" (ikkita kerakli elektron kvant darajalari orasidagi energiya) moslashtirish orqali molekulalarning ayrim qismlari yo'naltirilishi mumkin. Bu rezonansli lyuminestsentsiya deb nomlanadi, shuning uchun "Raman spektroskopiyasi" nomiga "rezonans" atamasi qo'shiladi. Ba'zi hayajonlangan holatlarga bitta yoki ikki marta foton yutish orqali erishish mumkin. Biroq, bu holatlarda, er-xotin foton qo'zg'alishidan foydalanib, ushbu hayajonlangan holatlar haqida ko'proq ma'lumot olish uchun bitta foton yutilishidan foydalanish mumkin. Rezonansli Raman uchun ham, rezonansli giper Raman spektroskopiyasi uchun ham ba'zi cheklovlar va natijalar mavjud.[11]
Raman rezonansi va rezonans giper Raman spektroskopiyasi sozlanishi lazerdan foydalanadi. Sozlanadigan lazerning to'lqin uzunligi operator tomonidan ma'lum bir diapazondagi to'lqin uzunliklariga moslashtirilishi mumkin. Biroq, ushbu chastota diapazoni lazer dizayniga bog'liq. Muntazam rezonansli Raman spektroskopiyasi eksperimentda ishlatiladigan lazer bilan mos keladigan elektron energiyasining o'tishiga sezgir. Oddiy rezonansli Raman spektroskopiyasi bilan o'rganilishi mumkin bo'lgan molekulyar qismlar shu sababli ushbu qurilmada ishlatiladigan lazerni sozlash mumkin bo'lgan "ranglar" spektriga mos keladigan "rang" ga ega bo'lgan bog'lanishlar bilan cheklangan. Boshqa tomondan, rezonans giper Raman spektroskopiyasi, lazerning sozlanishi mumkin bo'lgan doirasidan tashqarida to'lqin uzunliklarida yorug'lik chiqarishi uchun atomlarni qo'zg'atishi mumkin, shu bilan qo'zg'aladigan va shu sababli o'rganilishi mumkin bo'lgan molekulaning mumkin bo'lgan tarkibiy qismlarini kengaytiradi.
Rezonansli giper Raman spektroskopiyasi "chiziqli bo'lmagan" Raman spektroskopiyasining turlaridan biridir. Lineer Raman spektroskopiyasida, atomning qo'zg'alishiga ketadigan energiya miqdori, foton chiqarilganda va elektron buluti qaytadan bo'shashganda, shu atomning elektron bulutini tark etadigan bir xil miqdordir. Lineer bo'lmagan atama kirish energiyasiga nisbatan kamaytirilgan emissiya energiyasini anglatadi. Boshqacha qilib aytganda, tizimdagi energiya endi tizimdan tashqaridagi energiyaga to'g'ri kelmaydi. Buning sababi shundaki, giper-Raman spektroskopiyasidagi energiya miqdori odatdagi Raman spektroskopiyasidan ancha katta. Lineer bo'lmagan Raman spektroskopiyasi odatdagi Raman spektroskopiyasiga qaraganda sezgirroq bo'ladi. Bundan tashqari, u flüoresan ta'sirini sezilarli darajada kamaytirishi yoki hatto yo'q qilishi mumkin.
« BILAMAN * BILIShNI XOHLAYMAN *. BILIB OLDIM»
TRENINGI
Do'stlaringiz bilan baham: |
