O zbekiston badiiy akadem iyasi

qoqта gilam;
arqoq iplari rang va 
naqsh xosil qiluvchi, tanda iplarini bogMash hisobiga yaratiladigan 
gilam esa 
taqir gilam;
um um iy kom pozitsiyasini bezaksiz, sidirg‘a 
ham da ikki rangli bezakdor chiziqlar tashkil qiluvchi patsiz gilam 
terma gilam
(bu turdagi gilam ning bir necha turi bor. 
G'ajari gilam
ulardan biri b o ‘lib, uning yuza tom oni tekis naqshdan iborat, orqa 
tom onida esa bu naqshni y aratishda foydalanilm agan tanda iplari 
b o ‘sh q o ‘yiladi); g ‘ajari usulida ishlangan, bezakdor ham da oq 
ju n d an to ‘qilib, usti kashtalangan b o ’laklarning o ‘zaro alm ashinib 
kelishi natijasida xosil b o ‘ladigan 
oq enli gilam
singari turlarga 
boMinadi.
Q o ‘n g ‘irotlam ing gilam v a gilam buyum larida b o ‘g ‘iq tus hosil 
qiluvchi qizil va k o ‘k ranglar k o ‘proq q o ‘llangan. Shuningdek, 
q o 'sh im ch a sifatida sariq, pushti, yashil, oq va qora ranglardan 
foydalanilgan. Lekin hozirgi paytda q o ‘ng ‘irot gilam buyum larida 
o ‘ta yorqin, b a’zan nihoyatda k o ‘zni “qam ashtiruvchi” ranglardan 
foydalanilm oqda. A slida esa ularning ilgarigi nam unalari olachipor 
b o ‘lm agan. G ilam lardagi qaram a-qarshi ranglar o ‘zaro uyg 'u nlig i 
bilan ajralib turgan. Bu esa gilam to ‘quvchilarning yuksak badiiy 
m ahorati v a nozik dididan darak beradi. G ilam iar, asosan, ju n , 
b a ’zan paxta iplaridan to 'q ilg an . G ilam to 'q u v c h ila r uzoq yillar 
davom ida ju n , kigiz va iplarni ro‘yan ildizi, o ‘rik, jiyda, pista 
barglari, yovvoyi daraxtlar ildizidan olingan b o ‘yoqlar bilan 
b o ‘yashgan. 
XIX 
asr 
oxiridan 
arzon 
anil 
b o ‘yoqlaridan 
foydalanilishi 
esa, 
gilam
buyum lari 
sifatining 
keskin 
yom onlashuviga olib keldi.
Patsiz 
gilam larining 
bezaklari 
shaklu-sham oyiliga 
k o ‘ra, 
handasaviy v a zo o m o rf turlarga b o ‘linadi. H andasaviy shakllar 
sodda, p o g ‘onali rom b, m eandr m avzulari, W va S — sim on belgilar, 
sakkiz burchakli yulduzlar, uchburchak, sam oviy va m istik r a m z la r -
xochlar, kvadrat va boshqalardan, naqshlarning zo o m o rf guruhi esa 
qushlar, yovvoyi v a uy hayvonlari tasviridan iboratdir. B unda bezak 
sifatida jonzotlarning faqat shoxi, tovoni. tirn o g ‘i, k o 'z la ri singari 
ayrim a ’zolarigina tasvirlanadi. Ushbu naqshlar