O zbekiiton fayi a L l I lari 4illiy jamiyaii nashkiyol


  Qarang:  Mahmudov  M.  Kom il  inson  ajdodlar  orzusi.  Toshkent,  2001,  175'—



Download 10,33 Mb.
Pdf ko'rish
bet251/412
Sana12.09.2021
Hajmi10,33 Mb.
#172143
1   ...   247   248   249   250   251   252   253   254   ...   412
Bog'liq
Inson falsafasi. Choriyev A

1  Qarang:  Mahmudov  M.  Kom il  inson  ajdodlar  orzusi.  Toshkent,  2001,  175'—

180-betlar.

260


zarur,  deb  hisoblaydi  va  o‘zining  «Bahoriston»  asarida  Sharq- 

ning  bir  donishmandini  o‘g‘liga  qilgan  pand-u  nasihatini  misol 

qilib  keltiradi.  «...Erta  tongda  og‘zingga  biror  luqma  ovqat  tiqmay 

eshikdan  chiqma,  chunki  to ‘qlik  xushmuomalalik  va  chuqur 

mulohaza  moyasi,  ochlik  esa  yengiltaklik  va  aqlsizlik  doyasidir».*

Abdurahmon  Jomiy  ham  Sharqning  boshqa  mutafakkirlaridek, 

o‘zi  yashayotgan  jamiyatda  adolat  o‘matishni  orzu  qiladi.  Buning 

uchun  adolatning  dushmani  bo‘lgan  jaholatning  vujudga  kelish 

sabablari,  uni  bartaraf  etish  yo‘llarini  qidiradi.  U  jaholat  va  adolatni 

inson  qismatining  biri-biriga  zid  ikki  tomonidir,  deb  tushunadi. 

0 ‘zining  «Bahoriston»  asarida  qayta-qayta  ta’kidlaganidek,  hamma 

zamonlarda  ham  o‘sha  ikki  tomon  orasida  kurash  davom  etib 

kelgan.  Barcha  zamonlarda  ham,  hatto  Xudoni  ham  aldamoqchi 

bo‘lgan  rahbarlar  —  «yolg‘onchi  farishtalar»  bo‘lganligi  sir  emas. 

Podshohlar  o‘z  mamlakatlarida  adolatni  o‘matmoqlari  uchun, 

eng  avvalo,  fuqarolami  o‘sha  «yolg‘onchi  farishta»lar  zug‘umidan, 

ularning  noinsofliklaridan  himoya  qilishlari  zarur.  Buning  uchun 

davlatpanoh  o‘ta  sinchkov,  o‘ta  odil  bo‘lmog‘i  darkor.  Lekin 

mamlakatda  adolat  o‘matishda,  bitta  podshohning  sa’y-harakati 

kamlik  qiladi.  Adolatni  o‘matish,  nafaqat  podshohdan,  balki  uning 

mulozimlaridan  (vazir-u  vuzarolar),  yaqin  kishilaridan  alohida 

mas’uliyat  talab  etadi.  Agar  podshoh  atrofidagi  mulozimlar  dono 

kishilar  bo‘lsa,  mamlakatda  ma’rifat,  ilm  quloch  yozadi.  Bundan 

fuqarolar  manfaat  ko‘radi,  xazina  javohirotga  to‘ladi,  deydi  Jomiy.

Abdurahmon  Jomiy  zulm  tugatilgan,  ezuvchi.  va  eziluvchi 

ham  bo‘lmagan,  barcha  teng  huquqqa  ega  bo'lgan  fozil  jam i­

yatni  qurishni  orzu  qiladi.  Fozil  jamiyatning  bunyodkorini  adolat­

li,  xalqparvar  Shoh  siymosida  ko‘radi.  Bunday  davlat  boshlig‘ining 

ijtimoiy  qiyofasini  o‘zining  «Xiradnomai  Iskandar»  («Iskandar 

aqlnomasi»)  asarida  Iskandar  obrazida  gavdalantiradi.  El-ulus 

dardi  bilan  yashovchi,  uning  dardiga  quloq  soluvchi,  nohaq 

qon  to ‘kishning  oldini  oluvchi  hukmdor  haqida  orzu  qiladi.

Adolatli  shohning  eng  olijanob  fazilati  odillik  deb  o‘ylaydi. 

Odillikni  nurga  qiyos  qiladi.  Zo‘rlikni  esa  zulmatga  o ‘xshatadi. 

Davlat  tepasida  tuigan  kishi  adolatli  bo‘lishi  bilan  biiga  ma’rifatli 

bo‘lmog‘i  zarur.  Ammo  nodon  kishi  ham   adolatli  bo‘lishi 

mumkin.


Download 10,33 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   247   248   249   250   251   252   253   254   ...   412




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish