O zbekiiton fayi a L l I lari 4illiy jamiyaii nashkiyol

ilk  bor  o ‘zbek  tiliga  Ogahiy  taijima  qilgan.

1  Abdurahmon  Jomiy.  Bahoriston.  Toshkent,  1997,  33-bet.

259

---

mumkin.  Chunonehi,  yantoqfurush  chol  islomgacha  bo‘lgan  а^а_ 

biyotlarda  himmat-u  saxovatda  afsonaviy  qahramon  darajas*8a 

ko‘tarilgan  Hotami  Toyga  murojaat  qilib,  meni  senga  o‘xshagan 

bir  bandaga  xor  etm agani,  tirikchiligim ni  senga  bog'lab 

qo‘ymagani,  bir  parcha  qotgan  non,  bir  qultum  suvning  bor- 

ligiga  shukrona  aytaman,  deydi.  Yantoqfurush  chol  tirikchilik  ucliun 

birovga  bog‘lanib  qolmagani,  bironta  bandaga  zor  etmagani  uchiin, 

hirs-u  havas  qurboniga  aylanib,  mol-u  dunyo  to‘plash  kasali§a 

mubtalo  bo‘lmagani,  shohu-gadoga  xor  qilmagani  uchun  Xudoga 

shukronalar  aytadi.  Shukrona  aytishi  bilan  o‘zidagi  insoniylikning 

yuksak  darajaga  ko‘tarilganligini  namoyon  qiladi.1

Xurosonlik  alloma  o‘zining  «Lujjat  ul-asror»  qasidasida  inson 

tarbiyasiga,  xususan,  uning  xulq-atvoriga  putur  yetkazuvchi 

latlardan  biri  ta ’magirlikdir,  deydi.  Uning  ta ’kidlashicfta > 

ta’magirlik  insonni  ma’naviy  tubanlik  tomon  boshlaydi.  Shuning 

uchun  ham  Jomiy  ta ’magirlikni  har  tomonlama  qoralaydi,  sabr_ 

toqatli  kishilarning  olijanobliklarini,  ma’naviy  jihatdan  podshoh- 

dan  ham,  vazirlardan  ham  ustun  qo‘yadi.  Uning  fikriga  mu_ 

vofiq,  inson  halol  va  pok  yashamog'i  uchun,  yaxshi  kasbga  ega 

bo‘lmog‘i  darkor.  Yaxshi  kasbga  ega  bo‘lgan  insonda,  o‘z  mehn^ti 

evaziga  kun  kechirish  uchun  real  imkoniyat  vujudga  keladi.

Abdurahmon  Jomiy  asarlarida  pand-nasihat  ruhi 

u s tu v o r U k  

qiladi.  Kishilarni  ezgulikka,  halol  va  pok  bo‘lishga,  kamtarlikKa 

chorlaydi.  Har  bir  kishi  o ‘z  umrini  yaxshi,  xayrli  ishlari?a 

sarflashi,  uni  behuda  o‘tkazmasligi,  yaxshi  ishlashi,  yaxshi 

yashashi  uchun  ovqatlanishga  e’tibor  berishi  zarur,  deb  hisot>" 

laydi.  Uning  fikriga  ko‘ra,  inson  ovqatlanganda  qandaydir  Ыг 

tartib-qoidaga  rioya  qilmog‘i  zarur.  Ovqatlanishning  ma’lum  b>r 

qoida  asosida  amalga  oshirilishi,  insonning  o ‘z  nafsini  boshqafa 

olishga,  ishtahaga  noo‘rin  erk  bermaslikka  olib  keladi.  Nafs  taf" 

biyasida  sharqona  mehmon  va  mezbon  munosabatlariga  to‘xtalgan 

buyuk  shoir,  mehmon  oldiga  dasturxon  yozgan  mezbon,  daS' 

turxonga  qo‘ygan  noz-u  ne’matlarini  pisanda  qilmasligi  darkor- 

Bunday  holat,  shubhasiz,  mehmonning  izzat-nafsiga  tegadi- 

Shuningdek,  Jomiy  turli  taomlarni  palapartish  tanovul  qilma^- 

likka  e’tibomi  qaratadi.  Ovqatlanishni  o‘z  vaqtida  amalga  oshirish