O ‘zbek tili va adabiyoti fakulteti “Himoyaga tavsiya etilsin” Fakulteti dekani

IV. Mustahkamlash:
O ‘quvchilarga yangi mavzuni uyda o‘qib kelish topshirig‘i berilganligi 
sababli quyidagi usullardan foydalanib asardagi voqealar va qahramonlar tahlil 
qilinadi.
52

---

“Bu kim? Bu nima? Bu qayer?” 
usulida, 
avvalo, yo‘riqnoma bilan 
tanishtiriladi, ya’ni asardan olingan tafsilotlardan jumlalar aytilib, kimga, nimaga 
va qayerga tegishli ekanligi so‘raladi. Buni kichik guruhlarda bajarish ham 
mumkin. Masalan:
Ota-buvadan qolgan, anchagina katta bo‘lib, to‘rtburchak tanobi
hovlilardan edi. Gir atrofi imorat, shimol tomonda
amakivachchalarimiz turishardi. Bu qayer?
Boshimda shunday musibat turganda ko‘zimga uyqu keladimi?
Mana: olti oy bo‘ldi, biror soat mijja qoqib uxlaganim y o ‘q. Kunduz
kunlari garangday dovdirab yuraman. Biror yerga o ‘tib m izg‘iganday
qush uyqusi qilaman. Kechalari xayol olib qochib ketadi. Bu kim?
Qo‘ndoqning tagiga borib, og‘zimni suvga to‘ldirib 
ga
purkayman.......day ahmoq jonivor olamda y o ’q. Yomg‘ir yo g‘yapti,
shekilli, deb o ‘ylab, boshini ichiga tiqib, hap yotaveradi. Bu nima?
V_____________________________________________ У
“Nodir tashbehlar” 
usuli badiiy tahlilda o ‘quvchining eng nozik qalb 
torlariga yetib borgan, uni ta ’sirlantirgan o ‘rinlardan o ‘xshatishlar, topib aytilgan 
tamsillar, so‘z sehridan hayratlar, umuman, betakror jumlalarni yig‘ib, fikrlash, 
zavqlarini ifodalash, bahslashishga undaydi.
Ushbu tashbehlarni ajratish uchun guruhlarga quyidagi ko ‘rinishdagi 
tarqatmalar tarqatiladi.
Ushbu shakl ichiga asar matni ichidan
o ‘zingizga yoqqan o ‘xshatish, topib
aytilgan so‘z va iboralar, maqollar,
jumlalarni yozing. O’zingiz yozgan