O zbek isto n respublikasi sog liqni saqlash

(nn.
splanchinici pelvici) 
hosil qiladi. Bu nervlar qorin osti sohasining
367

---

pastki chigaliga qo‘shiladi va uning tarmoqlari tarkibida siydik 
va jinsiy a’zolari, yo‘g‘on ichakning chap bukilmasidan pastki 
qismi devoridagi va a ’zolar yonidagi tugunlarda tugaydi. Bu tugun 
hujayralari aksonlari postganglionar tolalami hosil qiladi.
4Bu tolalar qon tomirlami kengaytiradi, siydik qopi qisqarishini 
va ereksiyani stimullaydi, yo‘g‘on ichakning distal qismi faoliyatini 
faollashtiradi.
Qorin va chanoq bo‘sh!ig‘i avtonom nerv chigallari
Qorin va chanoq bo‘shlig‘ida nerv tolalarining o‘zaro birikishidan 
hosil bo‘lgan va tarkibida nerv tugunlari bo‘lgan turli kattalikdagi 
avtonom nerv chigallari joylashadi. Bu chigallar tugunlarida ikkinchi 
neyron hujayralari tanalari joylashgan b oiib, ulaming o‘siqlari ichki 
a’zolar va qon tomirlami innervatsiya qiladi. Avtonom chigallaming 
postganglionar tolalari ko‘proq qon tomirlar atrofida nerv chigalini 
hosil qilib yo‘naladi.
Qorin bo‘shlig‘idagi avtonom nerv chigallaming eng kattasi 
qorin aortasi atrofida joylashgan va uning tarmoqlariga davom etgan 
qorin aortasi atrofidagi chigaldir 
(plexus aorticus abdominalis).
Qorin aortasi atrofidagi chigalning qismlaridan asosiysi qorin 
chigali yoki quyosh chigalidir 
(plexus coeliacus). 
U qorin aortasining 
oldingi yuzasida qorin poyasi atrofida joylashgan ko‘p sonli nerv 
va yirik avtonom tugunlardan iborat. Qorin chigali tarkibiga qorin 
poyasining o‘ng va chap tomonida yotgan juft yarimoysimon qorin 
tuguni 
(ganglia coeliaca), 
buyrak arteriyasining aortadan boshlangan 
joyida yotgan juft aorta-buyrak tuguni 
(ganglia aorticorenalia)
va ustki ichaktutqich arteriyasining boshlanish joyida yotgan toq 
yuqorigi tutqich tuguni