O z b e k is t o n r es p u b L i k a s I o liy

Savol  va  topshiriqlar
1.  Tarbiya  jarayonining  mohiyati  nimada?
2.  Tarbiya jarayonining  qonuniyatlari  va  qoidalariga  ta’rif  bering.
3.  Xalq  pedagogikasining  tarbiya  metod  va  vositalari  qaysilar?
4.  Ilmiy  dunyoqarash  nima?
5.  Tarbiyada  milliy  istiqlol  g'oyasining  ta'sirini  izohlang.
6.  Jamoani  shakllantirish  bosqichlari  qaysilar?
7.  Tarbiya  jarayonida  oilaning  o'rni  qanday?
253

---

IV   B O ‘L IM  
B O S H Q A R U V   P E D A G O G IK A S I  A S O S L A R I
XXVII  bob.  T A ’LIM  TIZIM INI  BOSHQARISH, 
M AKTABGA  RAHBARLIK
Jamiyatimizning  m uvaffaqiyat  bilan  rivojlanishi  uchun  u  yuksak 
salohiyatga  ega  b o ‘lishi  kerak.
Jamiyatning 
m a ’naviy 
hayotini 
boshqarishdan 
k o ‘zlangan 
m aqsad  ilm -m a’rifatli,  madaniyatni,  har  tom onlam a  kamol  topgan 
intellektual,  yuksak  darajadagi  pok  va  axloqli  kishini  tarbiyalab 
yetishtirishdan  iboratdir.
H ar  qanday  miqiyosidagi  ijtimoiy  yoki  birgalikda  qilinadigan 
m e h n a t - m a ’lum darajada idora qiluvchiga muhtojdir.  Idora qiluvchi 
indivudual  ishlarni  bir-biriga  muvofiqlashtiradi  va  ishlab  chiqarish 
tizimining  mustaqil  organlari  harakatidan  farq  qilib,  umumiy 
vazifalarni  bajaradi.
Ijtimoiy-siyosiy  hayotni  boshqarish  oldiga  q o ‘yilgan  maqsad 
ijtimoiy  tafovutlarni  bartaraf  etish,  jam iyatning  ijtimoiy  o ‘z -o ‘zini 
idora  qilishga  aylantirishdir.
Ijtimoiy  tarbiyani,  ilm  va  m a ’rifat  berishni,  aholida  maishiy- 
m adaniy  xizmat  k o ‘rsatishni  ilmiy  asosda  boshqarish  zarurati  ana 
shundan  kelib  chiqadi.
Jamiyatning  va  uning  har  bir  ayrim  a ’zosining  m a ’naviy 
rivojlanishini  boshqarish -  umumiy  ta ’lim  maktablari,  maktabgacha, 
m aktabdan  tashqari  bolalar  muassasalari,  xalq  ta ’limi  tizimi, 
hunar-texnika  bilim  yurtlari,  o ‘rta  m axsus  va  oliy  o ‘quv  yurtlari, 
pedagogik  kadrlar  malakasini  oshirish  institutlarini  boshqarishni,

---

fan,  adabiyot,  san’at,  madaniyat,  sog‘liqni  saqlash  kabi  sohalarni 
boshqarishni  o ‘z  ichiga  oladi.  Shunga  ko ‘ra,  xalq  ta ’limi  tizimini 
boshqarish, jum ladan,  um um iy  ta ’lim  maktabini  boshqarish  ijtimoiy 
boshqaruvning  ajralmas  qismidir.