|
122
Xulosa
Faoliyatda sarf-xarajatlarni kamaytirish hisobiga “nou-xau” imkoniyatlari
yoki raqobatbardoshlikning tez sur’atlarda o’sishi juda qimmatliligi, xarajatlarni
qoplash muddati va inson aktivligi sifatidagi turizmning ko’p omillarga egaliligi
sababli o’ta chegaralangan bo’ladi.
Bu faqat sayyohlarning geografik yo’nalishlari ishi hamda hattoki
“sayyohlikka yaqin” sanoat”ning monopoliyaga aylantirish jarayonini yo’qqa
chiqaradi, shu bilan birga sayyohlik operatorlarini sayyohlik mahsulotlaridan
tashqari transport yoki ekskursiya xizmatlarini taklif etuvchi, xususiy mehmonxona
tarmoqlari, global bron qilish tizimlari va hattoki sayyohlik mahsulotlarini ishlab
chiquvchi korxonalarga ega xoldinglarga aylantirish jarayonini oydinlashtiradi.
Tayanch iboralar
Bozor sub’ektlari, nooptimal, monopoliya, diskontlar, nou-xau, strategiya,
raqobatbardosh, kuchli brend, iste’molchi, daromad.
Nazorat savollari
1.
Bozorning muvaffaqiyatsizligi deb nimaga aytiladi?
2.
Sayyohlik bozorining muammolari qanday aniqlanadi?
3.
Monopoliya tushunchasiga ta’rif bering?
4.
Xalqaro turizm bozorining rivojlanishiga xizmat qiluvchi qanday
omillarni bilasiz?
5.
Nou-xau iborasiga izoh bering?
6.
Sayyohlik operatorining bozordagi maqsadiga ko’ra strategiyasini qanday
tasniflash mumkin?
7.
“Pastga tortish” strategiyasi deganda nimani tushunasiz?
8.
Multi-brend nima?
9.
Raqobatbardosh brend tushunchasini izohlab bering?
10.
Shaxsiy daromadingizni qanday taqsimlar edingiz?
123
UMUMIY XULOSA
Hozirgi kunda, odatda, yangiliklarga bag’ishlangan adabiyotlarda uning eng
yaqin sinonimi ingliz tilidan olingan innovatsiya atamasidan foydalanilmoqda.
Alan Barkerning fikricha, hozirgi kunda innovatsiya zamonaviy so’zdir. Barcha
kompaniyalar ularni innovatsion deb hisoblanishni istaydi. «Innovatsiya»
tushunchasini turlicha talqin etish mumkin.
Ilk innovatsion o’zgarishlar boshlanganda innovatsiyaning ahamiyatini
pasaytirish va hattoki uni kontrislohot vositalari yordamida umuman yo’q qilishga
harakat qiluvchi “kompensatsiya qilish” deb atalmish salbiy fikrlar yuzaga kelishi
mumkin;
Barcha aytib o’tilgan xususiyatlarni innovatsion tushuncha iborasi bilan
umumlashtirishimiz mumkin. Innovatsion tushuncha, nostandart, yoki hattoki
nome’yoriy, teskari, deviant soha bo’lib, biror ob’ektni modernizatsiya qilish yoki
o’zgartirish maqsadida tizimli, amaliy, institutsional, me’yoriy o’zgartirish
maqsadlari, sababi, mo’ljali, ko’rsatmalarini o’z ichiga olgan tushuncha sifatida
belgilash mumkin.
O’z navbatida, har tomonlama yondashuv uchun har bir bosqichdagi
harakatning to’g’riligi muhim emas. Uning maqsadi hal etish emas, biror yangi
ishlanmani topishdir. Har tomonlama yondashuvga klassik misol ikkita o’zaro
o’xshamaydigan ishlanmalar aslida o’xshashligini ko’rish.
Evropa mamlakatlarida innovatsion faoliyatning samaradorligini oshirish
usuli sifatida xalqaro firmalararo kooperatsiyadan foydalaniladi. Xususan, 1980-
yillarning boshidan muntazam ravishda firmalarning fan-texnika taraqqiyot
yo’nalishidagi qo’shma xalqaro loyihalari paydo bo’lmoqda. Bu kabi loyihalarni
yaratishdan maqsad kelgusida mustaqil ravishda ishlab chiqarish uchun tadqiqotlar
va “nou-xau” natijalarini loyiha ishtirokchilari o’rtasida tarqatish.
Qabul qiluvchi mamlakatlarning sayyohlik bozorlarini o’z monopoliyasiga
aylantirgan, deyarli bir o’zi mijozlar oqib kelishini ta’minlagan holda sayyohlik
TMKlari sayyohlarni qabul qiluvchi hududlar hukumatiga bosim o’tkazish uchun
qudratli vositani ham qo’lga kiritadi.
Sayyohlik ma’lumotining an’anaviy savdosida iste’mol ehtiyojini tartibga
solish, va shu orqali baholarning oshirilishiga yo’naltirilgan yuqorida qayd etilgan
o’yin va operatsiyalar har bir ishtirokchiga individul yondashuv bo’lganligi sababli
emas, balki hattoki yirik sayyohlik operatorining narxlarni belgilash siyosatining
bozor talablariga javob bermaydigan agentlarning mobilligi sababli mumkin
bo’lgan edi. Sayyohlik mahsulotini sotish sohasidagi agentlarni chetlatish esa o’z
o’rnida sayyohlik mahsulotiga talab va yirik sayyohlik operatorlarining moda
qonunchiligi sifatidagi rolini mustahkamladi.
Guruhlar va jamoalar faoliyatida qat’iy tartib belgilanmaydi, ularning tarkibi
ham doimiy emas, tarkib hal etiladigan muammo yoki masalaga xususiyatiga qarab
o’zgarib turadi. Boshqa tomondan, jamoa va loyiha guruhlari ishining natijasi
an’anaviy tarzda boshqaruv faoliyati bilan band SK bo’limlari (B) menejerlari
uchun asosiy vazifa va harakatlanish uchun yo’llanma hisoblanadi.
Faoliyatda sarf-xarajatlarni kamaytirish hisobiga “nou-xau” imkoniyatlari
yoki raqobatbardoshlikning tez sur’atlarda o’sishi juda qimmatliligi, xarajatlarni
124
qoplash muddati va inson aktivlagi sifatidagi turizmning ko’p omillarga egaliligi
sababli o’ta chegaralangan bo’ladi.
Bu faqat sayyohlarning geografik yo’nalishlari ishi hamda hattoki
“sayyohlikka yaqin” sanoatni monopoliyaga aylantirish jarayonini yo’qqa
chiqaradi, shu bilan birga sayyohlik operatorlarini sayyohlik mahsulotlaridan
tashqari transport yoki ekskursiya xizmatlarini taklif etuvchi, xususiy mehmonxona
tarmoqlari, global bron qilish tizimlari va hattoki sayyohlik mahsulotlarini ishlab
chiqaruvchi korxonalarga ega xoldinglarga aylantirish jarayonini oydinlashtiradi.
125
Do'stlaringiz bilan baham: |
