O. T. A L a V i y a, s h. Q. Q o d I r o V a. N. Q o d I r o V, s h. H. H a m r o q u L o V e. H. H a L i L o V

izopoten sial chiziq
deb atalib, q o 'z g 'a lg a n sohalar orasida p otensiallar 
farqi yo'qligini yoki q o'zgalish shu sohani to'liqligicha qam rab olganligini 
anglatadi. T ishlar lotin harflari bilan belgilanadi: P, Q , R, S, T tishlar
268

---

o ra lig ‘i 
segm en tlar
deb ataladi. T ishlar va seg m en tlar y ig ‘indisi esa 
interval
deb ataladi. U chta y irik tishlar, y a ’ni P, R, T yuqoriga y o ’nalgan 
b o ’lib, m usbat tish lar deyiladi, ikkita kichik tish Q , S lar esa pastga 
y o ’nalgan bo’lib, m anfiy tishlar deyiladi va izochiziqdan pastdajoylashadi.
6 0 - r a s m .
E K G c h i z m a s i .
R tish chap va o ’ng b o ’lm achalar q o ’z g ’algandagi p o tensiallam ing 
algebraik y ig ’indisidir. U ning davom iyligi 0,1 sek ga teng. Voltaji esa 0-3 
mv ga teng. RQ segm enti q o ’z g ’alishlam i atrio-ventrikulyar tugunga 
o ’tayotganligini anglatib, izochiziqda 0,12-0,2 sek davom etadi.
Q , R, S, T kom pleksi q o rinchalar m iokardida q o ’z g ’alishlar paydo 
b o ’lgani va tarqalganligini anglatadi. Shuning uchun ham
qorinchalar
kom pleksi
deb ataladi.
Q o rin ch alam in g q o ’z g ’alishi, qorinchalararo to ’siqning yurak uchi, 
o ’n g s o ’r g ’ ic h s im o n m u s k u l v a q o r i n c h a l a r ic h k i y u z a s in i n g
depolyarizatsiyasi EKG da pastga y o ’nalgan Q tish bilan belgilanadi, 
voltaji 0-0,3 mv. R tishlar EKG da eng yuqori tish hisoblanib, yurak asosi 
va q o rinchalar tashqi yu zasin in g q o ’z g ’alganligini anglatadi va voltaji 
0,6-1,6 m v g aten g .
S tish q o rin ch a lar m io k ard in i q o ’z g ’a lish la r to ’liq lig ig a qam rab 
olganligini anglatadi, endi y u rakning barcha qism i elektrom anfiy b o ’lib 
qoldi. Voltaji 0,25-0,14 m v ga teng. ST segm enti har ikkala qorincha 
q o ’z g ’alganligi tufayli qorin ch alar orasida p o tensiallar farqi y o ’qligini 
anglatadi va izochiziqda yotadi. T tish m iokardning repolyarizatsiyasini 
k o ’rsatadi. Bu tish EKG da eng k o ’p o ’zgaruvchi qism i hisoblanadi va 
uning voltaji 0,25-0,6 m v ga teng. T tish va keyingi R tish o ralig ’ida 
izochiziq chizilib, yurak 70 m arta qisqarganda 0,4 s davom etadi. T R 
segm enti yurak tinch turgan um um iy pauza va diastola vaqtiga to ’g ’ri
269

---

keladi. Q , R, S, T kom pleks d avom iyligi 0,40 sekga to ‘g ‘ri keladi (0 ,3 6 ­
0,44 s).
EK G yurak o'tkazuvchi tizim ida o'zgarishlar birligini k o 'rsatib beradi. 
M a s a la n , P, Q in te r v a l k o 'r s a t k i c h i b o 'y i c h a b o 'lm a c h a l a r d a n
q orinchalarga q o 'z g 'a lish la r norm al tezlikda o 'tay o tg an lig in i ko'rsatadi. 
Q R S kom pleksi esa qorinchalar m iokardida q o 'z g 'a lis h la r qam rab olish 
tezligini k o 'rsatad i va 0,06-0,1 sek davom etadi.