O. T. A L a V i y a, s h. Q. Q o d I r o V a. N. Q o d I r o V, s h. H. H a m r o q u L o V e. H. H a L i L o V


M o to r f a o liy a tn i o 'rg a n ish



Download 5,05 Mb.
Pdf ko'rish
bet306/434
Sana30.06.2022
Hajmi5,05 Mb.
#718879
1   ...   302   303   304   305   306   307   308   309   ...   434
Bog'liq
Normal Fiziologiya (Alaviya O.T.)

M o to r f a o liy a tn i o 'rg a n ish .
C h a y n a sh n i ( m a s tik a ts io g r a fiy a - 
c h a y n a s h ja r a y o n i n i y o z ib o lis h ) , y u tis h n i ( r e n tg e n o g r a f ik v a 
ballonografik usullarda) o 'rg a n ish m um kin. M e ’da va ichakning m otor 
faoliyatini zondli v a zondsiz usullarda o 'rg a n ish m um kin.
Zondli usulda rezinali balloncha va yozib oluvchi m oslam a yordam ida 
o'rganiladi. Z ondsiz usulda radiotelem etrik bosim ni sezuvchi radiopilyula 
yordam ida o 'rg a n ila d i. M e’daning m otor faoliyatini elektrogastrografik 
usulda ham o 'rg a n ish m um kin. B unda m e ’daning qisqarayotgan silliq 
m uskulidagi sekin potensiallari qorinning oldingi devoridan yozib olinadi. 
Bu usuldan ingichka va y o 'g 'o n ichaklar m otor faoliyatini o 'rg a n ish d a 
ham foydalanish m um kin.
Q iz ilo 'n g a c h , m e ’da, ic h ak , o 't p u fa g i v a o 't y o 'lla r i h ara k ati 
r e n tg e n q o n tr a s t m o d d a d a n fo y d a la n ib r e n tg e n o g ra fik o 'r g a n is h
am aliyotida keng q o'llaniladi.
H azm a ’zolari m otor faoliyatini oziqli m oddani m e ’dadan ichakka 
evakuatsiya qilish tezligini va ichakdagi harakat tezligini o 'rg a n ish orqali 
ham aniqlash m um kin.
H azm ja r a y o n i b o sh q a rilish in in g u m um iy ta rzi.
H a z m tiz im i 
ja ra y o n la ri (sh ira ajra lish i, m o to rik asi v a s o 'rilis h i) m u rak k a b nerv va 
g u m o ral m e x a n iz m la r y o rd a m id a b o sh q a rilib tu rila d i. H azm tiz im i 
boshkarilishi m ark aziy reflektor, gum oral va m ahalliy m exanizm lardan 
ib o ra t. H az m tiz im in in g y u q o ri q ism i a s o sa n m a rk a z iy re fle k to r 
m e x a n i z m l a r i y o r d a m i d a b o s h q a r i l a d i . O g 'i z b o 's h l i g 'i d a n
u z o q l a s h g a n s a r i b u m e x a n iz m n in g t a ’s ir i k a m a y ib g u m o r a l 
m e x a n iz m la r s a lm o g 'i o rtib b o ra d i. M e ’d a, m e ’d a o sti b ez i, o 't h o sil 
b o 'l i s h v a c h i q a r i l i s h f a o l i y a t l a r i g a g u m o r a l b o s h q a r i l i s h
m e x a n iz m la rin n g t a ’siri k u ch li b o 'la d i. In g ic h k a v a y o 'g o n ic h a k la r 
fa o liy a tin i b o sh q a rilish id a m a h a lliy (m e x a n ik v a k im y o v iy t a ’sirla r) 
m e x an iz m la m in g aham iyati kattadir.
O ziqli m odda turg an sohasiga va u n d an quyi q ism ig a h azm ning 
se k re to r va m o to r fa o liy a tin i k u c h a y tira d i. O ra l so h a g a (y u q o rig a
y o 'n a lish d a ) esa u torm ozlovchi ta ’sir qiladi.
341


H a z m y o ‘ li d e v o r id a j o y l a s h g a n m e x a n o - , x e m o - , o s m o - , 
term oreseptorlardan m iyaning intra-va ekstram ural gangliyalariga, orqa 
va bosh m iyalarga afferent im pulslar yuboriladi. Bu soha neytronlaridan 
effe re n t v e g e ta tiv to la la r o rq ali im p u slar h azm tiz im in in g e ffe k to r 
hujayralari: glandulotsitlar, m iotsitlar va enterotsitlarga boradi. Hazm 
jarayoni vegatativ nerv tizim ining sim patik, parasim patik va m etasim patik 
qismlari orqali boshqarilib turiladi. Metasimpatik qismi nerv to'plam laridan 
iborat b o'lib, hazm tizim ini boshqarishda auerbax va m eysner to'plam lari 
katta ah am iyatga ega.
Sim patik tizim ining preganglionar nerv tolalari oxiridan- atsetilxolin, 
e n k e f a lin , n e y r o te n z in ; p o s ts in a p tik to la la r id a n - n o r a d r e n a lin , 
atsetilxolin, V IP; parasim patik preganglioner n ey ronlardan-atsetilxolin 
va enkefalin; p o stganglionar nerv to lasidan-atsetilxolin, enkefalin, VIP 
lar ajraladi. M e ’da va ichak sohasida, shuningdek gastrin, som atostatin, 
R -su b stan siy a, x o le sisto k in in la r ham m e d iato r v az ifasin i o 'tay d ilar. 
O shqozon-ichak tizim i faoliyatini xolinergik n eyronlar kuchaytiradi, 
adrenergik tolalar-torm ozlaydi.
H azm faoliyatini g um oral bosh q arish d a 

Download 5,05 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   302   303   304   305   306   307   308   309   ...   434




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish