O qo‘shmurodov, B. Shukuriddinov

Monoklin piroksenlar

Diopsid – CaMg[Si₂O₆]. Tarkibida CaO – 25,9 %, MgO – 18,5 foiz, SiO – 55,6 %. Aralashma holida Fe, MnO, ba’zan Al₂O₃, Fe₂O₃, Cr₂O₃. Diopsid monoklinal singoniyali; simmetriya ko‘rinishi prizmatik. U kontakt-metasomatik jarayonlarda nayzasimon yoki radial nur kabi yakka-yakka donador holda uchraydi. Rangsiz, och xira yashil yoki kul rang. Diopsid shishadek yaltiraydi, qattiqligi – 5,5–6; mo‘rt; solishtirma og‘irligi – 3,2–3,4. Diopsid magmatik jinslarda – piroksenit, peridotit, gabbro ba’zan diorit, sienit hamda bazalt, doleritlarda keng tarqalgan. Ba’zan, kontakt-metasomatik jinslarda vollastonit, granatlar bilan bir assotsiatsiyada bo‘ladi.

Gedenbergit. Tarkibida SaO – 22,2 %, FeO – 29,4 %, SiO₂ –48,4 foiz. Monoklinal singoniyali, prizmatik ko‘rinishda, radial shu’la kabi, ba’zan yirik nayzasimon holida topiladi. Uning rangi to‘q yashildan qoramtir yashilgacha, shishadek yaltiraydi; qattiqligi – 5,5–6; solishtirtma og‘irligi – 3,5–3,6.

Avgit – Ca(Mg, Fe, Al) [(SiAl)₂O₆]. Tarkibida MgO, FeO juda yuqori, Al₂O₃ – 4–9 %gacha. Singoniyasi – monoklin, prizmatik ko‘rinishida. Odatda kalta ustunsimon, tabletka shaklida topiladi. Qora, yashil, qo‘ng‘ir-qora rangda tovlanadi, yaltirashi shishadek, qattiqligi – 5–6.

Avgit asosli magmatik jinslarda andezitlarda, fonolitlarda, bazaltlarda uchraydi.