О. Mavlonov, Т. Tilavov, В. Aminov biologiya

infeksiyali kasalliklarga sabab bolishi mumkin.
Rinit -
 burun shilliq pardasi yalliglanishi keng tarqalgan. Bemorning burnidan
suv oqadi, burni orqali nafas olishi qiyinlashib, tez-tez aksa uradi.
Gripp
kasalligini viruslar paydo qiladi. Gripp virusi bemorning burnidan oqib
turadigan shilliq moddada, yo'talganida ajralib chiqadigan balg‘ami va tupugida
bo'ladi. Bemor aksirganida va yo‘talganida ko‘zga ko‘rinmas millionlab tomchi

---

zarralari havoga tarqaladi. Infeksiya havo orqali sog‘lom odam nafas yo‘llariga
tushganida gripp yuqishi mumkin.
Gripp juda tez tarqaladigan tomchi infeksiyali kasallik hisoblanadi. Shu
sababdan kasal odamning ishga borishi, odamlar to‘planadigan joylar, korxonalar,
o‘quv muassasalarida bo‘lishi va mashg'ulotlarda qatnashishiga ruxsat etilmaydi.
Gripp bilan kasallangan odam boshqalar bilan gaplashgaruda og‘zi va burnini to‘rt
qavat dokadan tikilgan bog‘ich bilan yopib olishi kerak,
0 ‘pka sili. Kasallikni sil tayoqchalari qodzg‘atadi. Infeksiya ko‘pincha o‘pkam
zararlaydi. Bunda bemoming qo‘ltig‘i ostidagi va bo‘ynidagi limfa bezlari biroz
yiriklashadi, u yo‘ta1ganida balg‘am chiqadi, Sil tayoqchalari bemorning so‘lagi
va balg‘amida ko‘p bo‘ladi. Infeksiya nafas olingan havoda, sochiq, idish, kiyim
va bemor foydalangan boshqa buyumlarda bo‘lishi yoki u yo‘talganida havoga
o‘tib, boshqalarga yuqishi mumkin. Nam, quyosh nuri tushmaydigan joylarda sil
mikroblari uzoq vaqt davomida o‘z hayotchanligini yo'qotmaydi. Yaxshi ovqat-
lanmaslik organizm immun sistemasi ishini pasaytirib, uni kasallikka qarshiligini
kamaytiradi.
Allergiya kasalliklari. Organizmning atrof-muhitdagi ayrim moddalarga