О. Mavlonov, Т. Tilavov, В. Aminov biologiya

1
almashinuvining izdan chiqishiga, yurak va qon tomirlari kasal- 
liklariga olib keladi. 
0
‘sayotgan yosh bolalar organizmiga och yurish katta 
ziyon yetkazadi. Ayniqsa, bolalarni ertalab shoshib ovqatlanishi yoki nonushta 
qilmasdan maktabga borishi, o'tirmasdan, kitob o‘qib yoki televizor tomosha 
qilib ovqatlanishi mumkin emas.
Topshiriqlarga javob yozing va javobingizni tekshirib Wring:
1. Moddalar va energiya almashinuvi bosqichlari tartibini aniqlang: A - oraliq va oxirgi 
mahsulotlar hosil bo‘ladi, В - oxirgi mahsulotlar chiqariladi, D - hazm mahsulotlari 
so‘riladi, E - ichakda ovqat hazm boiadi, F - organizm uchun zarur bo‘ladigan 
moddalarga aylanadi, G - hazm mahsulotlari hujayralarga yetkaziladi, H - hujayrada 
organik biiikmalar parchalanadi.
2. Energiya sarfi bosqichlarini tartib bilan ko‘rsating: A - birikmalar parchalanib, 
kimyoviy energiya elektr energiyasiga aylanadi, В - issiqlik yenergiyasi tana 
haroratini doimiy saqlashga sarflanadi va atrof-muhitga tarqaladi, D - elektr 
energiyasi nerv impulslari holida axborotni nerv markazlariga va muskullarga 
uzatadi, E - energiya kimyoviy bog'lar holida saqlanadi, F - muskullar qisqarganida 
elektr energiyasi mexanik va issiqlik energiyaga aylanadi.
3. Tushunchalarni ularga mos iboralar bilan birga juftlab yozing: A - ovqatlanish 
me’yori, В - ovqatlanish ratsioni, D - ovqatlanish rejimi, E - to‘g‘ri ovqatlanish, 
F - energiyaning saqlanish qonuni, G - semirish; 1 - ovqatlanish me yori, rejimi va 
ratsioniga rioya qilinishi, 
2
ovqat tarkibida organizm uchun zarur mahsulotlarning 
bolishi, 3 - bir sutkada yeyiladigan ovqat shu vaqtda sarflanadigan energiya o'mini 
qoplashi, 4 - ovqatlanish me’yori buzilishi bilan bog‘liq kasallik, 5 - bir sutkalik 
ovqatlanish soni va vaqtini hamda ovqat ratsionini aniqlab berish, 
6
- energiyani 
bordan yo‘q, yo‘qdan bor bo‘lmasligi, faqat shaklan o‘zgarishi.