O. M. Yoriyev Buxoro davlat universiteti umumiy kimyo


Naftalin (I), antratsen (II), naftatsen (III), fenantren (IV), piren


bet70/198
Sana06.03.2022
Hajmi
#484943
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   198
Bog'liq
Organik kimyo. 2-qism (R.Shoymardonov)

Naftalin (I), antratsen (II), naftatsen (III), fenantren (IV), piren
(V), koronen (VI) va hokazo arenlar hamda ularning hosilalari
kondensirlangan benzol halqali ko‘p yadroli aromatik birikma-
lardir:
www.ziyouz.com kutubxonasi


Naftalin, antratsen va naftatsenda benzol halqalari zaro
chiziqsimon - fenantren, piren va koronenda angulyar tutash-
gan.
Nomlanishi
Ratsional 
nomenklaturada 
naftalin 
yadrosidagi
rinbosarlarning holati 
a
 
- va 
fi
 
bilan belgilanadi:
a
a

a
a - nitronaftalin 
(3 - b rom n aftalin
Bordi-yu, naftalin halqalarining bittasida ikkita rinbosar
blsa, ularning holati o -, m -, p- bilan belgilanadi:
CH
2
-C H
3
o-dixlom aftalin 
m -dim etilnaftalin 
p-dietilnaftalin
Ikkita rinbosar naftalinning ikkita halqasida joylashgan
blsa, 
1
,
5
-holatlarana, 
1
,
6
-epi, 
1
,
7
- kata, 
1
,
8
-peri, 
2
,
6
-amfi,
2
,
7
- holatlar esa - pros deyiladi:
www.ziyouz.com kutubxonasi


с н 3
ana- dim etil- 
naftalin
epi - dixlor- 
n aftalin
pros- dinitro- 
naftalin
Antratsen halqasidagi rinbosarlarning holati 
a-, p-, y-
bilan
belgilanadi:
Sistematik nomenklaturaga binoan tutash benzol halqali
ko‘p yadroli arenlarning nomlari - en- qshimchasiga ega
(naftalin bundan mustasno).
Besh va undan ortiq benzol yadrolari chiziqsimon tutash-
gan aromatik uglevodorodlar (atsenlar) ning nomlari grek son-
lari va - atsen- qshimchasidan hosil qilinadi:
geksatsen
www.ziyouz.com kutubxonasi


Naftalin
T u z i li s h i.
Naftalinning elementar tarkibi (C
10
H8) ni 
1 8 3 5
-
yilda A. A Voskresenskiy aniqladi. Uning tuzilishini aniqlashda
Erlenmeyer, ayniqsa Grebening xizmati katta.
Naftalin molekulasi ikkita umumiy o - uglerod atomlariga
ega boigan ikkita benzol halqasidan tuzilgan. Uning moleku-
lasi yassi tuzilishga ega. Xyukkelning aromatiklik qoidasiga
asosan naftalindagi 
10
 ta 
л -
 
elektron bogiovchi molekulyar
orbitallarda joylashgan. Naftalinning tajribada topilgan me-
zomeriya energiyasi 
61
kkal/molga teng. Agar bitta 
л-
 
elek-
tron uchun hisoblaganda (
6 1
:
1 0
), bu qiymat taxminan benzol-
dagidek (
3 6
:
6
) boiadi. Shunga qaramasdan naftalin benzolga
nisbatan ancha beqaror, uning reaksiyaga kirishish qobiliyati
esa kuchliroqdir. Chunki naftalin halqalaridan bittasining aro-
matikligini buzish uchun kamroq 
(2 5
 kkal), ikkinchisining aro-
matikligini buzish uchun esa kproq 
(3 6
 kkal) energiya sarf-

Download

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   198




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish