O. M. Yoriyev Buxoro davlat universiteti umumiy kimyo

natriy d im etilam in oazob en zol
sulfonati 
(geliantin, 
metiloranj) 
m onoazob yoqlardir.
D iazosulfanilkislota v a dimetilanilindan olinadigan metiloranj
kislota - a so sli indikator sifatida keng ishlatiladi. U ishqoriy
m uhitda sariq (benzoidli shakli), kislotali muhitda e s a qizil (xi-
noidli shakli) ran gga b o ‘yaladi:
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

qizil
B is - azob  yoq larga m isol qilib qizil k o n g o n i  krsatish
mumkin. Uni olishda diazotirlangan benzidin 2 mol naftion
kislota bilan azobirikish rea k siyasiga kiritiladi:
2 NaN02+ 4 HCl
0-5° C
V
nj
* Cl' +2 NaCl+ 4 H20
SOjH 
SOjH
Qizil kon go k islota-asosli indikator x o ssa la rig a e g a blib,
kislota q  sh g a n d a kkaradi.
Poliazob yoqlarga quyidagi yashil rangli b yoq m isol bla
oladi:
h
,
n
NH,
■
 Cl' N,
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Faol azob  yoq lar b yaladigan material (m asalan , paxta
va jun tolalari) bilan m ustahkam kovalent b o g ‘larni hosil qiladi.
M asalan, harakatchan xlor atomlari bor faol byoqlar paxta
bilan gidroksil, jun bilan e s a am inoguruh hisobiga rea k siyaga
kirishadi:
sellyuloza —OH 
, v 
~
„ 
.
----- ттр,,------------ ►
 bo yoq-O-sellyuloza
Bo'yoq —С1
-HCl
jun — NH2
-HCl
-►bo'yoq-NH-jun
Faol