Sellyuloza va qog'oz texnologiyasi reja

Aim.uz

Sellyuloza va qog'oz texnologiyasi
REJA

1. 
   Sellyuloza.Tabiatda uchrashi.
   
2. 
   Paxta tsellyulozasi.
   
3. 
   Uni qayta ishlash.Uning asosida olinadigan mahsulotlar.
   
4. 
   Yog'och. Uning tarkibi.Yog'ochdan tsellyuloza olish.
   

Sellyuloza tabiiy yukori molekulyar birikma bulib molekulyar massasi 50000 dan to 1 necha milliongacha bulgan erimaydigan polesoxalit. [ C₆H₁₀O₅]n xisobalanadi. Sellyuloza turli usimlik materiallari paxta egoch, kanop kabilar tarkibigakiradi. Sellyuloza paxta tolasitarkibidaeng kup 98% gacha kuruk egoch tarkibida 50% gacha buladi. Egoch tarkibida tsellyulezada gemitelyoza (nisbatan kichik molekulyar massali polisoxalitlar pentouzalar va geksouzanlar) .

Lignen smolalar efir moylari buladi. Gemitellyuzoza va signen sellyozadan uzining kmyoviy chidamsizligi bilan fark kiladi. SHu farkdan yogoch sellyozasini olishda foydalaniladi.Sellyuloza olishningkengtarkalgansanoatusulisulfitliusulbulibundayogoch kalsiy gidrosulfid eritmasidakizdiriladi. Ikkinchisisulfatliusuldeyilib, bunda egoch natriy gidrooksidiningsuyukeritmasi Bilan kizdiriladi. Sellyuloza ishlabchikarishkuyidagiboskichlarni uz ichiga oladi: yogochnipishirish (YOgochni reagent bilanishlovberish, sellyulozanieritmadanajritibolishvaunikaytaishlash.


Yogoch sellyulozasi ishlab chikarishning sulfatli usuli.

Pishiruvchi kislota oxaktosh Bilan tulgozilgan minora orkalitozaSO₂ gazi yuborishbilanolinadi. Minora suvbilansugorilibturiladi. Bunda SO₂ suv bialn birikib H₂SO₃ xosil kiladi. Sungra bu kislota oxaktosh bilan birikib kalsiy gidrosulfid xosil kiladi.

SO₂+H₂OàH₂SO₃
2H₂SO₃+CaCO₃àCa(HSO₃)₂+CO₂+H₂O

YOgochni pishirish pulat kozonlarda olib boriladi. Kozonning ichi kislotaga chidamli materiallar bilan koplangan (82—rasm) kozonga egoch maydalari pishiruvchi kislota solinadi va ularni kizdirishu chun Bug beriladi. Kislota xajmi 1m (kub), kozon xajmiga 06-07 m(kub) bulishikerak, kislota kozonningyukorisigakutarilib, egochbulaklarigashimiladivakozondanxavonisikibchikaradigirmetikbekitilib, Bug 105-110 Sgachakizxdiriladi. OltingugurtIV oksid iva gidrosulfit kalsiy 70 S daek legnin Bilan birikibliknosulfonkislotasinivatuzinixosilkiladi. Keyin 05-07 MPa bosimdaxarorat 135-147 Sgachakutariladi. Lignosulfonkislotasiningkalsiylituzieritmagautadi. Birvaktninguzidagemitellyulyozaxam kup kismigidrolizlaniberitmagautadi. Pishirishodatda 8-10 soatdavometadi. Pishirishtugagachkozondagibarcha massa rezervurgaagdaribolinadivaundan sellyuloza pishirisheritmasidanajratibolinad. Vasuvbialnyuviladi. Sungra sellyuloza mexanik aralashmalardantozalangachsulfitli sellyuloza debataladi. Olingansellyulozaningsifatitsuningtarkibidakolgan lignin mikdoriagboglikbuladi. Agar sellyuloza 3 foizdanortik lignin saklasakattikva 2 % dan kam lignin saklasa, yumshok sellyuloza deyiladi.

Kimeviy kata ishlanadiagnvasifatlikogozolishuchunfoydalaniladigan sellyuloza kushimchaokartiriladi. Okrtirish natriy eki kalsiy gipoxlorid xlor xlor2 oksid vodorod peroksidibilanamalgaoshiriladi. Sellyulyulozaningsifatinioshirishuchun u12 % NaOH , 20 Cxaroratdaeki 1 % li NaOH bilan kaynatiladi. Natijada sellyuloza 92-97% li buladi.
Sellyuloza pishirish jaraenini tezlashtirish uchun pishiruvchi kislota tarkibida oltingugurt 4 oksidivagidrosulfitning konsentratsiyasi oshiriladi. EkiMg, Na, ammoniy gidrosulfitlaridanfoydalaniladi. Natijada reaktor maxsuldorligi 10-15 foizgaoshadi.
Buusuldayogochpiniklarinipishirishokщelokdebataluvchiishkoreritmasibialnpishiriladi, pishiruvchi reagent bunda natriy gidrooksidivava natriy sulfidixisoblanadi. Natriy sulfidigidrolizlanadi.
Pishirishjaraenida lignin gemitsellyuloza vaboshkakushimchalareritmagautadi. Bunda bundayeritma kora ishkoriysuvdebataladi. U reatordankuyibolingandatsellyulozadanosonajraladiyubueritma 35 % namlikkaegabulgunchabuglantiriladivayukotilganishkorurinintuldirishuchununga natriy sulfat kushiladisungrapechlardakuydiriladi. Bundayishkorlisuvningtarkibidagi organik moddalarikuiybketadi. Sulfat esasulfidgachakaytariladi.
NatijadaNa₂CO₃, Na₂S, Na₂SO₄, dan iboratsuyuklanmaolinadi. Suyuklanmasuvdaeritilibyashilrangliishkorsuyukligiolinadi. Sungrasindirilganoxakbilankaynatiladi. Vafiltirlanadi. Okishkorlisuvolinadi u YAna sellyulozanipishirishuchunolinadi. Olingan sellyuloza bundankeyingiishlovberishuchun sulfit usulidagidekbuladi. Sulfat usuliningustunligishundakibuusuldaasosiyreagentniregeneratsiyalashmumkinbuladi. Sulfitlisuvdaesabir tonna sellyuloza olganda 10-12 ton na foydalanishkiynbulgansulfilli щelok xosilbuladi. Sellyuloza ishlabchikarishdachikadigan gaz vaщelokdabirkanchakimmatbaxomaxsulotlarajratibolinadi. Gazidan sulfit moyi sulfat sovunivaskipidor .
Sulfitli щelokdan gemitsellyulozaning gidrolizidan xosil bulgan kand moddalarini bijgitib etil spirit olinadi. Molozukasisifatida ishlatiladigan turu sholinadi. Щelokning lignosulfonli kismidan boshlovchi ekstraktlar va vanilin olinadi. Sellyulyozning asosiy iste’molchilari kogoz va karton sun’iy tola plastmassa kinofotoplenkalar tutunsiz porox va boshka ishlab chikarish korxonalari xisoblanadi