O. M. Yoriyev Buxoro davlat universiteti umumiy kimyo

kish reaksiyalariga, shuningdek, halqaning ochilishi h am da
kislorodning alm ashinishi bilan boradigan reaksiyalarga kirisha
oladi.
Furan halqasi ishqorlar ta'siriga chidamli, m a ‘dan kislotalar
ta ‘sirida e s a o s o n parchalanadi. Shuning uchun ham furanni
nitrolashda nitrat kislota rniga atsetilnitrat, su lfo la sh d a e s a
sulfat kislota rniga piridinsulfotrioksid ishlatiladi:
-N O ,
^>-SO ,l
,Bal/2
Furanni 
g a lo g e n la sh
nitrolash 
singari 
oraliq 
birikish
m ahsulot-larining hosil blishi orqali boradi:
Br,
o
► 
Вг 
—(
Вг
O
Furanni a t s e t illa s h S n C I4, ZnCI2, B F 3, l2, Hl, H C I0 4 yoki
Mg (C I0 4)2 ishtirokida o s o n boradi
)> + (CH3c o ) 2o
SnCl4
o
- сн,соон
с о с н .
o
2 
- atsetilfuran
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Uni katalitik g id ro gen la g an d a tetragidrofuran (TGF) hosil
bladi:
TGF - alifatik oddiy efir x o ssa la rig a e g a . Furandan farqli
laroq, u arom atik xossalarn i n am oyon qilmaydi.
Furan 4 0 0 - 4 5 0 ° C da Al20 3 ishtirokida vodorod sulfid bilan
reak siyaga kirishib tiofen, am m iak bilan e s a pirrol hosil qiladi.
Bu reaksiyalarda halqadagi kislorod oltingugurt v a a zo tg a
alm ashadi.F uran, tiofen va pirrolning yuqori haroratda Al20 3
ishtirokida bir-biriga aylanishi quyidagicha sx e m a b o ‘yicha
boradi (Yu. K. Yuryev reaksiyasi)
н
Furfurol. U san oatd a y o g ‘och, kepak va tarkibida pentozan