O kzbekiston respubl1kasi oliy ya cprta m axsus ta’lim vazirligi


Baliqlarning ichki sekretsiya bezlari



Download 17,15 Mb.
Pdf ko'rish
bet15/188
Sana16.12.2022
Hajmi17,15 Mb.
#888621
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   188
Bog'liq
Husenov S.Q Baliqchilik

Baliqlarning ichki sekretsiya bezlari
Baliqlarning gipofiz bezi ko'pchilik baliqshunoslarning diqqatini 
o'ziga jalb qiladi. U toq ovalsimon hosila bo'lib oraliq miya ostida 
joylashadi. Gipofiz bezi gormonlari asosan o'sishni va organizmning 
jinsiy jihatdan voyaga yetilishini boshqaradi, tanaga rang beradi va ni- 
koh jihozini namoyon qiladi. Gipofizning sikliyligi baliqning ko'payish 
biologiyasi bilan chambarchas bog'liq va eng avval uvildiriq tashlash
26


bilan xarakterlanadi. Inkubatsion sex sharoitida baliq chavoqlari olish 
uchun aibatta gipqfizar inyeksiya usuli qo'llaniladi. Baliqdan tuxum 
qo'yish oldidan gipofiz olinadi (karpsimonlardan). Bu ish bosh ba- 
liqshunos tomonidan amalga oshiriladi. Gipofiz yordamida baliqchilik 
jarayonlari boshqariladi. Inkubatsion sex sharoitida uvildiriq olish va 
chavoq yetishtirishda asosan gifoz ishlatiladi. Gipofiz asosan zog'ora, 
karp, lesh, karas kabi zotlardan fevral— mart oylarida olinadi.
Baliqchilik hovuz xo‘jaligining asosiy baliq obyektlari
Karp hovuz baliqchilik xo'jaligining asosiy obyekti hisoblanadi. 
Xonaki karp, zog'oraning seleksiya yo'li orqali tanlab xonakilashtirilib 
chiqarilgan. Karp boshqacha aytganda xonakilashtirilgan koi zog'orasi 
hisoblanadi. Situ munosabat bilan karp biologiyasi ko‘l yoki yovvoyi 
zog'ora zotidan unchalik farq qilmaydi. Bu zotlarning bar ikkalasi is- 
siqsevar zotlar bo'lib hisoblanadi. Ularning normal o'sish va rivojla- 
nishi uchun hamda oziqlanishi uchun optimal suv harorati 20 dan to 
28°C gacha bodishi kerak. Karpning barcha zotlari (tangachali karp, 
kumushtovon karp, tangachasiz karp) oziqlanishi va o'sishiga nisbatan 
zog'oradan ancha yuqori turadi. Hovuz baliqchilik xo‘jaliklarida ikki 
yozgi yoki ikki yashar zotlari 400-600 grammgacha yetadi. Karp uncha­
lik chuqur bo'lmagan, sayoz suvliklarni xtish ko'radi. Suv havzasi yaxshi 
isiydigan, suv to'xtagan yoki sckin oqar suvliklar, yumshoq suvo'tlari 
bo'lgan, ozuqaga boy va balchiqli suvlikda (eftroflashgan) o'zini yaxshi 
his etadi. Boshqa baliqlarga nisbatan suvdagi erigan kislorodga talabi 
unchalik yuqori emas. Karp intensiv oziqlanishi uchun suvdagi kislorod 
miqdori 6 -7 mg/1 yoki 85,7—100% to'yinish darajasida bodishi yetarli. 
Aktiv ovqatlanmasligida 3 mg/1 yoki 42,8% to'yinish darajasi, kritik 
holati 0,7 mg/1 yoki 19% to'yinish darajasi hisoblanadi. Karp o'zining 
serpushtligi bilan ajralib turadi. Karp yoshiga, og'irligiga va yashash 
sharoitiga qarab 1,5 min ga yaqin uvildiriq qo'yishi mumkin, o'rtacha 
(yoshi 6 -8 , og'irligi 4 -5 kg) yosh va katta og'irlikdagilar 700-800 ming 
uvildiriq qo'yadi. Karp janub tomonda issiq suvliklarda 2 yoshda ham 
voyaga yctishi mumkin. Ammo O'zbekiston sharoitida ona zotlar uch 
yoshda, ota zotlar esa ikki yoshda voyaga yetadi. Erkak zotlar bir yosh 
oldin voyaga yetadi. Nerest paytida ota zotlarda «nikoh jihozi» paydo 
bo'ladi. Tananing bosh qismida ko'p sonli «javohir donachalari» jabra 
qopqog'ida keng tarqaladi. Bunday «jihoz marvaridlari yoki javohirlari» 
ko'krak suzgichlarida ham paydo bo'ladi. Nerest odatga ko'ra may—iyun 
oylarida o'tadi (suv harorati 17— 19°C bo'lganda), nerest joylari chuqur
27


bo'lmagan, yumshoq suvo'tlari (rdest, shoxbarg, urut, xara) da uvildi- 
riq qo'yish uchun eng qulay joy hisoblanadi. Uvildiriqlar bn o'tlarga 
yopishtirilgan holda qo'yiladi. Jkra diametri 1,5—1,7 mm, ancha tiniq 
bo'ladi. Inkubatsiya davri snv harorati bilan chambarchas bog'liq. Agar- 
da suv harorati 20°C bo'lganda uvildiriqdan chavoq chiqishi uch sutka 
davom etadi, suv harorati 16°C bo'lganda 5 sutka davom etadi.
Uvildiriq chiqqan chavoq uzunligi 5,5 mm bo'lib, to‘liq shakllanmagan 
bo'ladi. 1—2 sutka davomida kam harakatli, endogen oziqlanish bo'lib 
substratga yopishib oladi. Rivojlanish tana sariqligi hisobida boradi. Bu 
xususiyat boshqa baliqlarda ham bir xil. Karp chavoqlari boshqa tur ba- 
liqlari singari taogen oziqlanishga o'tishi bilan plankton bilan oziqlanadi. 
Keyinchalik F, C rivojlanish bosqichiga o'tishi bilan (malki) bentos bilan 
oziqlanishga o'tadi, asosan xironomid lichinkalari bilan oziqlana bosh- 
laydi. Voyaga yetgan karp hammaxo'r bo'ladi. Karpning asosiy xususiyati 
uning ozuqa tanlamasligida (evrifag). Karplar suv harorati 8° gacha pasa- 
yishi bilan oziqlanish intensivligi va moddalar almashinuvi ancha sekin- 
lashadi. Kuzda suv harorati 5~7°C gacha pasayishi bilan oziqlanishdan 
to'xtaydi. So'ngra suv havzasining chuqurroq joyiga borib qishlaydi.
Karpning bu xususiyatlarini hisobga olib undan hech qachon voz 
kechmaslik kerak. Hovuz baliqchilik xo'jaligida biron-bir baliq karp 
o'rnini bosa olmaydi. Lekin seleksiya yo'Ii bilan uni yangi zotlar bilan 
chatishtirish kerak.
12-rasm. Hovuz baliqlarining yashash zonalari:
1 — pelyad; 2 — ripus; 3 — kumushsimon karas; 4 — cho'rtan; 5 — karp; 
6 — do'ngpeshana; 7 — oq amur.
28



Download 17,15 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   188




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish