O. F. Fayzullayev, O. O. Fayzullayev, M. S. Bahronova



Download 2,39 Mb.
bet60/66
Sana11.07.2022
Hajmi2,39 Mb.
#777052
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   66
Bog'liq
Mas va mashqlar ishlanish yo\'llari

14.3. ERITMALAR
14.11. Massasi g suvda bariyning eruvchan BaX2 tuzidan g va unga ekvimolyar miqdordagi MeSO4·nH2O kristallgidratdan g qo‘shilganda cho‘kmadan ajratib oligan filtratdagi MeX2 ning massa ulushini hisoblash formulasini keltirib chiqaring.
Yechish: BaX2+MeSO4·nH2OBaSO4+MeX2+nH2O.
Eritmaning umumiy massasi: bo‘lsa, reaksiya tenglamasi asosida
,
,
Cho‘kma filtrlab olingandan so‘ng eritmaning massasi:

Eritmaning massa ulushi: .
Tegishli qiymatlar o‘rniga qo‘yilib, tenglama yechilsa:
.
Tuzlar ekvimolyar miqdorlarda bo‘lganligi uchun:

14.12. 100 g suvda qancha massa natriy metali eritilganda massa ulushi 6,03 % bo‘lgan ishqor eritmasi hosil bo‘ladi?
Yechish: 2H2O+2Na=2NaOH+H2.
Masalani yechish uchun

formuladan foydalanamiz. Buning uchun zaruriy qiymatlarni quyidagicha topamiz:
dan .

Bu tenglama yechilsa: mNa=3,68 g kelib chiqadi.
14.13. 100 g massali 40 %-li oleum hosil qilish uchun necha gramm 98 %-li H2SO4 va 60 %-li oleum aralashtirilishi kerak?
Yechish: 100 g 98 %-li H2SO4 eritmasida 98 g H2SO4 va 2 g suv bo‘ladi. Shu eritmani 100 %-li H2SO4 ga aylantirish uchun zarur bo‘lgan SO3 massasini kimyoviy reaksiya tenglamasi asosida topamiz:
H2O+SO3H2SO4. 18:80=2:x; x=8,9 g SO3 kerak.
Natijada hosil bo‘lgan eritmaning massasi: m=100+8,9=108,9 g.
40 %-li oleum eritmasi tayyorlash uchun hosil qilingan 100 %-li H2SO4 ning 108,9 g ga qancha massa SO3 yuttirish kerakligini hisoblaymiz. Buning uchun 100 g 40 %-li oleumda qancha massa SO3 bo‘lishini topamiz: m(SO3)=0,4·100=40 g. Demak, bu eritmaning 60 grammini 100 %-li H2SO4 va 40 grammini SO3 tashkil etadi. Bundan: 60:40=108,9:x; x=72,6 g SO3 kerak. Zarur bo‘lgan barcha SO3 massasi:
m=72,6+8,9=81,5 g.
100 g massali 60 %-li oleumda kerak bo‘lganidan 20 g SO3 ortiq bo‘lganligidan foydalanib, 81,5 g SO3 uning qanchasida bo‘lishini topamiz: 100:20=x:81,5; x=407,5 g 60 %-li oleum. 100 g 98 %-li H2SO4 va 407,5 g 60 %-li oleum aralashtirilganda hosil bo‘ladigan eritmaning umumiy massasi: m=407,5+100=507,5 g.
Endi 100 g 40 %-li oleum eritmasi tayyorlash uchun 98 %-li H2SO4 va 60 %-li oleumdan qancha massadan olish kerakligini hisoblaymiz: 507,5:407,5=100:x; x=80,3 g 60 %-li oleum va 507,5:100=100:x; x=19,7 g 98 %-li H2SO4.
14.14. 100 g massali 35 %-li oleum eritmasini tayyorlash uchun necha gramm 98 %-li H2SO4 va 60 %-li oleum aralashtirilishi kerak?
Yechish: H2O+SO3=H2SO4. 98 %-li H2SO4 da 2 % suv borligini hisobga olib, qancha sulfat angidrid kerakligini topamiz:
18:80=2:x; x=8,9 g SO3 kerak.
Agar 98 %-li H2SO4 dan 100 g olingan bo‘lsa, uni 100 %-li H2SO4 ga aylantirganda hosil bo‘lgan eritmaning massasi:
m=100+8,9=108,9 g.
Hosil bo’lgan H2SO4 massasi:
18:98=2:x; x=10,9 g H2SO4.
35 %-li oleum tayyorlash uchun 100 %-li 108,9 g H2SO4 da qancha massa SO3 yuttirish kerakligini topamiz:
65:35=108,9:x; x=58,64 g.
2 g suv va 108,9 g 100 %-li H2SO4 ni 35 %-li oleumga aylantirish uchun kerak bo‘lgan SO3 massasi:
mSO3=58,64+8,9=67,54 g.
100 g 60 %-li oleumda bizga kerak bo‘lganidan (35 %) 25 g ortiqcha SO3 bor. Bundan: 100:25=x:67,54; x=270,16 g.
Demak, 270 g 60 %-li oleum 100 g 98 %-li H2SO4 bilan aralashtirilsa, 370 g 35 %-li oleum hosil bo‘ladi. 370:270=100:x; x=72,9773 g 60 %-li oleum va 370:100=100:x; x=27,0327 g 98 %-li H2SO4 kerak ekan.
14.15. 88 % li 750 ml sirka kislota eritmasini tayyorlash uchun sirka angidrid va 25 % li sirka kislota eritmasidan qanday miqdorda (g) olish kerak?
Yyechish: Sirka kislotaning hosil bo‘lish reaksiya tenglamasi: (CH3CO)2O+H2O2CH3COOH.
Birinchi usul: Sirka angidriddan [M[(CH3CO)2O]=102] hosil bo’ladigan sirka kislota [M(CH3COOH)=60] ikkinchi eritmadagi suv hisobiga hosil bo‘lganligi uchun «sirka angidriddagi sirka kislota»ning massa ulushi: =120/102=1,1765 yoki 117,65 % bo‘ladi deb qabul qilish mumkin. Suyultirish qoidasi asosida masala quyidagicha echiladi:

117,65 63 510
750:92,65
88 =8,096
25 29,65 240




Demak, 510 g sirka angidrid bilan 240 g 25 % -li sirka kislota aralashtirilsa, 88 % -li sirka kislota eritmasi hosil bo‘lar ekan.


I kkinchi usul ikki noma’lumli tenglama tuzib yechish:
x+y=750
[(120/102)x+0,25y]/750=0,88
y=240; x=510.
14.16. Mis (II) atsetatning 20 % li eritmasidan 430 g tayyorlash uchun mis (II) atsetat kristallgidrati Cu(CH3COO)2H2O va 5 % li mis (II) atsetat eritmasidan qanday miqdorda (g) olinishi kerakligini hisoblang.
Yechish: M[Cu(CH3COO)2H2O]=200. M[Cu(CH3COO)2]=182. [Cu(CH3COO)2]=182/200=0,91.

91 15 75
430:86=
20 =5

5 71 355









14.17. 16 % li mis (II) sulfat eritmasini tayyorlash uchun 200 g mis kuporosi CuSO45H2O qanday massadagi (g) 4 % li mis (II) sulfat eritmasida eritilishi kerak?
Yechish: Masalani suyultirish qoidasi yordamida quyidagicha yechish mumkin. M[CuSO45H2O]=250. M[CuSO4]=160. (CuSO4)=160/250=0,64.

64 12 200:12=
16

4 48 =16,67 800








14.18. Suvsiz sulfat kislota tayyorlash uchun 98 % li 500 g sulfat kislota eritmasida qancha massa (g) sulfat angidrid eritilishi zarurligini hisoblash.
Yechish: SO3+H2OH2SO4.
1=[0,98500+(98/80)m]/[500+m]. m=44,5 g.
14.19. Suvsiz kaliy gidroksid tayyorlash uchun 16,8 g kaliy oksid 92 % li o‘yuvchi kaliyning qanday miqdorida (g) eritilishi zarur?
Yechish: K2O+H2O2KOH.
1=[(112/94)16,8+0,92m]/[16,8+m]. m=40.
lovalar
1-ilova

Download 2,39 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   66




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish