O. A. H u s in o V patologik fiziologiyadan amaliyot darslari uchun

1-ish. Tajribadagi
(Eksperimental) m iokard infarktini yoki koronar 
yetishm ovchiligiga yaqin holatni chaqirish.

---

Bu ikki usulda olib boriladi: 1) koronar tomirlari orqali qon oqib 
kelishni to‘xtatish yordamida tajribaviy infarkt chaqirish; 2) yurakning 
jad a l ish la s h i b ila n k o ro n a r qo n oqim i in te n siv lig i o ra sid a m os 
k e lm a slik n i y a ra tish o rq ali k o ro n ar y etish m o v ch ilig in i ch aq irish
(pituitrin, kaliy xlorid, kortizon, prednizolon, izadrin yuborish orqali).
K o‘pincha koronar arteriya shoxchalaridan birini bog‘lash orqali 
in fa rk t c h a q iris h u su li q o ‘lla n ila d i. Bu u su l m io k a rd in fa rk tin i 
m odellashtirishning afzalligi shundan iboratki, unda bu patologiyaga 
xos gem odinam ik, elektrokardiografik, m orfologik va biokim yoviy 
o ‘zgarishlar bilan bir qatorda bir xil kattalikka va lokalizatsiyaga ega 
b o ‘lgan in fark tn i k e ltirib c h iq a rish m um kin. Shuning uchun ham
h ozirgi vaqtda tajriba sharo itid a koronar arteriyani b o g ‘lash orqali 
in fark t ch aq irish keng q o ‘llan ilad ig an va ishonchli usullardan biri 
hisoblanadi (Frolkis V.V. va b., 1962; Gurevich М. I. 1963; Strukov 
A .I. b., 1967). H ozirgi v aq td a m io k ard infarktini ch aq irish uchun 
k a la m u sh d a y u ra k k o ro n a r-o k k lu z io n in fa rk ti v a a n ev rizm asin i 
m odellashtirish usuli q o ‘llanilm oqda (Kogan A.X., 1979).
Bu usulning mohiyati shundan iboratki, endotraxeal narkoz ostida 
v a o ‘p k a s u n 'iy v e n tila ts iy a s i y o rd am id a to ra k o to m iy a qilin ad i. 
Atravmatik igna bilan chap koronar arteriya boglanadi. Natijada ishemiya 
belgilari paydo bo‘ladi: a) dastlabki 20-40 s, da boylangan joy ko‘zga 
tashlanadigan darajada oqaradi, keyin uning ayrim joylari yoki hamma 
qismi total sianozga uchraydi; b) ishemiya joyining qisqarishi susayadi; 
c) nskrozga uchragan jo y birmuncha dilatatsiyaga uchraydi.
K o ‘zg a k o ‘rin a d ig a n b e lg ila r b o ‘lm agan taq d ird a u c h m arta 
o ‘tk a z ila d ig a n e le k tro k a r d io g r a fik n a z o ra t (o p e ra ts iy a g a c h a , 
to ra k o to m iy a d a n k ey in , c h a p to j a rte riy a si b o y lan g an d an keyin) 
Iigaturaning to ‘g ‘ri quyilganligidan dalolat berishi mumkin.
EK G (elektrokardiogram m a) hayvonlarda narkoz ostida yoziladi. 
K a la m u s h d a E K G ik k i q u tb li s ta n d a rt u la n is h la rd a o y o q la rg a
elektrodlam ing quyidagicha q o ‘yilishida yoziladi.
Oldingi chap panja (+) oldingi o ‘ng panja ( - )
Orqa chap panja (+) oldingi o ‘ng panja ( - )
Orqa chap panja (+) oldingi chap panja ( - )
B u u lan ish la rd an h a r b itta s i ik k ita teg ish li p a n ja la r orasid ag i 
potensiallar farqini yozib oladi. Elektrodlar (inyeksion ignalar) panjalar 
te risig a tiq ilad i. M iokard in fark tid a k o ‘pincha elektrokardio grafik 
yozilm a o ‘ziga xos o ‘zgaradi va unda quyidagilar aniqlanadi:

---

1) S - T segmenti ko'tariladi;
2) R - tishchasi pasayadi;
3) Q - patologik tishchasi hosil bo‘ladi;
4) keyinchalik T - tishchasi manfiy bo‘ladi.
Jikozlar:
k a la m u s h , e le k tro k a rd io g ra f, o ‘p k a n in g s u n ’iy 
ventelatsiyasi uchun apparat, steril jarro h lik instrum entlari (qaychi, 
pinsetlar, atravmatik igna, ligatura).*
AUDITORIYAISHI