O. A. H u s in o V patologik fiziologiyadan amaliyot darslari uchun



Download 11,17 Mb.
Pdf ko'rish
bet163/219
Sana28.05.2022
Hajmi11,17 Mb.
#612706
1   ...   159   160   161   162   163   164   165   166   ...   219
Bog'liq
Patol.-fiziol.-amal.-darsl.-uchun-qoll.-Husinov-O.A.-2008-y.

.Buyrakdan tashqari omillar:
a) asab regulatsiyasining buzilishi. 
K ulrang do‘nglikka ukol qilish siydik ajralishini kuchaytiradi. Og‘riq, 
q o ‘rqish, sovqotish, reflektor tarzda diurezning kamayishiga olib keladi;


b) endokrin regulatsiyaning buzilishi. G ipofiz orqa qismi antidiuretik 
gorm oni (A D G ) b u y rak k an alch alarid a su y u q lik reab so rb siy asin i 
ko‘paytiradi. Bu gormon ishlab chiqarilishi kamaysa, qandsiz diabet -
duabetus insipidus - rivojlanadi, unga diurez kuchayishi xos; c) umumiy 
va buyrakda qon aylanishining buzilishi. Qon bosim i diurezga ta ’sir 
ko'rsatadi. Masalan, arterial bosim 40-50 mm sim. ust. qadar bo'lgan 
shokda siy d ik hosil b o 'lis h i to 'x ta y d i. B uyrak to m irlar trom bozi
emboliyasi va ishemiya siydik ajralishi kamayishini chaqiradi; d) siydik 
chiqishining buzilishi (tosh hosil bo'lishi, siydik naychasi qisilishi va 
h.k.); e) buyrakning o g 'ir kechadigan infeksiya va intoksikatsiyalarda 
(sepsis, xolera, o g 'ir metallar tuzlari bilan zaharlanish) shikastlanishi.
2. 
B uyrak bilan b o g 'liq om illar:
a ) b u y rak k optokchalarining 
y a llig 'la n is h ja r a y o n la r i - o 't k ir v a su ru n k a li d iffu z tu sli 
immunkompleks genezli glomerulonefritlar; b) buyrakning nospetsifik 
(pielonefrit) va spetsifik (sil kasalligi va zaxmda shikastlanishi) tabiatli 
in fek sio n y a llig 'la n is h ja ra y o n la ri; c ) k a n a lc h a la rn in g d istro fik
o'zgarishlari - nefrotik sindrom, nefrozlar; d) nefroskeleroz. Uning ikkita 
sababi bor: surunkali glomerulonefrit - ikkilamchi bujmaygan buyrak; 
gipertoniya kasalligi - birlamchi bujmaygan buyrak; e) buyrak tug'm a 
anomaliyalari (gipoplaziya, polikistoz); f) kanalchalar ferment tizimining 
nasliy nuqsonlari (Fankoni va b. sindromi).
D iffu z g lo m e ru lo n e frit (DG)
buyrak k a sa llik la rin in g eng k o 'p
u c h ra y d ig a n x illa rid a n b iri - a so sa n k o p to k c h a to m irla rin in g
sh ik astlan ish i bilan kech adigan a lle rg ik auto im m u n y a llig 'la n is h
kasalligi hisoblanadi. Uning asosiy klinik tiplari o 'tk ir, surunkali va 
juda tez progressirlanuvchi glomerulonefritlardir.
DG e tio lo g iy a s id a in fe k siy a , to k s ik m o d d ala r, im m un 
m exanizm larning ish g a tushishiga o lib k e la d ig a n ayrim ekzogen 
allergenlar asosiy rol o'ynaydi. M a’lum b o 'lg an etiologik omillaming 
rolini o'tkir DG 80-90% kasallarda, surunkali va tez progressirlanuvchi 
xillari 5-10% kasallarda aniqlash mumkin. Qolgan kasallarda DG sababi 
aniqlanmasdan qoladi. DG rivojlanishida A gemolitik streptokokk (4,12 
tip la ri) a h am iy atg a eg a va u sp e tsifik « n e frito g e n » shtam m deb 
hisoblanadi.
K o 'p h o lla rd a D G b e v o sita im m un m e x a n iz m la r ish tiro k id a
riv o jlan ad i. S treptoko k kdan keyingi o 't k i r DG bu - angina yoki 
faringitdan 10 -1 2 kun so'ng antitanalar hosil b o 'lish i bilan bog'liq, 
k o 'p in c h a sh id d a tli k ech u vch i allerg ik n efritn in g riv o jlan ish id ir. 
Surunkali DG esa ko'pincha antigen va antitanalar ushlovchi immun


k o m p le k s la rn in g a s ta -s e k in lik b ila n h o sil b o*lishi va u la rn in g
k o p to k c h a la r y u z a sig a o ‘tiris h i v a y e ta rli d a ra ja d a e lim in a tsiy a
qilinmasligi bilan bog‘liq. Tez avj oiuvchi DG va ayrim surunkali DG 
da kasallik koptokchalar bazal m embranasiga qarshi antitanalar hosil 
b o ‘lishidan iborat. Immun kom plekslar hosil b o ‘lishi m exanizm ini 
quyidagicha tasavvur qilish m um kin: streptokokk toksinlari buyrak 
to ‘qim asiga (koptokchalar bazal m em branasi ehtim oldan xoli emas) 
ta ’sir k o ‘rsatadi, natijada o ‘zgargan oqsil hosil b o ‘ladi va u antigen 
sifatida xizm at qiladi, unga nisbatan buyrakka qarshi ta’sir qiladigan 
antitanalar ishlab chiqariladi. Hosil b o ‘lgan antitanalar (IgG, IgM) qonda 
a n tig e n la r b ila n o ‘zaro t a ’s irg a k iris h a d i, k e y in c h a lik im m un 
k o m p le k s la r sh a k lid a (a n tig e n - a n tita n a - k o m p le m e n t) 
koptokchalam ing bazal membranasiga o ‘tiradi va immun yallig‘lanish 
riv o jla n ish in i chaq irad i. S hunday q ilib , d iffu z glom erulo nefritlar 
im m unkom pleks genezli kasallik deb hisoblanadi.
DG patogenezida organizm ning sovqotishi m uhim rol o ‘ynaydi. 
M a ’lum ki, u k o ‘pincha sovuq ob-h av o da (kuz va qish) va ayniqsa, 
sovuq nam iqlim da tez rivojlanadi. Shamollash buyrakning qon bilan 
t a ’m in lan ish i va tro fik asin in g re fle k to r b uzilishi orqali organizm
reaktivligi va immunologik reaksiyalar kechishini o ‘zgartirishi mumkin. 
Shuning uchun ham u ilgari sensibilizatsiyalangan organizm da hal 
qiluvchi om il rolini o ‘ynashi mumkin. Glomerulonefritning infeksion 
etiologiyasidan tashqari uning zardob va vaksin tabiatli bo‘lishi ham 
nazarda tutiladi.
Klinik nuqtai nazaridan DG proteinuriya, gematuriya, shish, arterial 
gipertenziya, buyrak funksiyasining buzilishi bilan namoyon bo‘ladi.

Download 11,17 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   159   160   161   162   163   164   165   166   ...   219




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish