O ʻ zbekiston respublikasi oliy va o ʻ rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

 
 
 
 
 
 

---

30
II bob. OʻZBEKISTON RESPUBLIKASIDA OLIB BORILAYOTGAN 
MONETAR SIYOSATNING IQTISODIY TAHLILI 
2.1. Milliy valuta barqarorligini ta’minlashda samarali valuta siyosatini 
amalga oshirishning roli va ahamiyati 
Boshqa mamlakatlar singari Oʻzbekistonda ham milliy pul birligi 
barqaroligini ta’minlash va uni samarali boshqarish, monetar siyosat vositalarining 
maqsadli darajalariga erishish, bank tizimining likvidligini hamda moliyaviy 
bozorlar faoliyatining samaradorligini oshirish Markaziy bank zimmasiga 
yuklatilgan.
24
Iqtisodiyotni modernizatsiyalash hamda yanada erkinlashtirish sharoitida 
shuningdek, bozor iqtisodiyoti bilan bogʻliq jarayonlarni boshqarishda, milliy 
valutaning xalqaro mavqeini belgilashda va mamlakatning joriy hamda kelajakdagi 
iqtisodiy munosabatlari tizimida valuta siyosati muhim ahamiyat kasb etadi. 
Mazkur holatda valuta siyosati, “Koʻp qirrali bashorat” muhiti hisoblangan 
iqtisodiy siyosatning asosini egallashda shuningdek, global “Jahon moliyaviy-
iqtisodiy inqirozi”ning Oʻzbekiston iqtisodiyotiga salbiy ta’siri hamda uning 
oqibatlarini oldini olish va yumshatishda bosh oʻrinni egallaydi.
25
Milliy valuta va uning nomi milliy valuta tizimining asosi boʻlib hisoblanadi, 
u qonun asosida davlatning pul birligi sifatida belgilanadi. Xalqaro iqtisodiy 
munosabatlarda ishlatiladigan pullar valutaga aylanadi. 
Mamlakatda samarali toʻlov tizimini ta'minlashda hisob-kitoblar tizimini 
tashkil etish va ta'minlash vazifasi Markaziy bankning muhim vazifalaridan biridir. 
Toʻlovlar Oʻzbekiston Respublikasi hududida naqd pul bilan va naqd pulsiz hisob-
kitoblar koʻrinishida amalga oshiriladi. 
Milliy valuta tizimi
 
mamlakat pul tizimining tarkibiy qismi boʻlib, valuta 
munosabatlarining yigʻindisi sifatida maydonga chiqmaydi, balki ushbu 
munosabatlarning faqat qonunchilik aktlari bilan tashkil etilish tartibini belgilaydi. 
Milliy valuta tizimining qonunchilik asosida belgilanadigan elementlariga 
24
“Oʻzbekiston Respublikasining Markaziy banki toʻg’risida”gi Oʻzbekiston Respublikasi Qonuni, Toshkent,
21- dekabr 1995-yil. 
25
Karimov I.A. “Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi, Oʻzbekiston sharoitida uni bartaraf etishning yoʻllari va 
choralari”. Oʻzbekiston-2009y. 

---

31
quyidagilar kiradi: