O ʻ zbekiston respublikasi oliy va o ʻ rta maxsus ta ʼ lim vazirligi

Eng yuqori qiymatga ega TOP 20ga kiruvchi kriptovalyutalar 
haqida ma’lumot (11.10.2018y holatiga) 
№ 
Kriptovalyuta 
nomi 
Belgisi 
Narxi 
(dollar) 
Bozor 
kapitallashuvi 
(mlrd dollar) 
24 soatlik 
aylanmasi hajmi 
(mln dollar) 
1 
Bitcoin 
BTC 
6,304.2 
$109.26 
$4510 
2 
Ethereum 
ETH 
204.13 
$21.06 
$1730 
3 
XRP 
XRP 
0.41891 
$16.88 
$626.81 
4 
Bitcoin Cash 
BCH 
456.26 
$7.98 
$472.71 
5 
EOS 
EOS 
5.3937 
$4.89 
$738.11 
6 
Stellar Lumens XLM 
0.2205 
$4.19 
$53.89 
7 
Litecoin 
LTC 
52.644 
$3.10 
$373.30 
8 
Tether 
USDT 
0.98204 
$2.69 
$3.12 
9 
Cardano 
ADA 
0.07696 
$2.01 
$54.67 
10 Monero 
XMR 
102.61 
$1.71 
$179.70 
11 TRON 
TRX 
0.022635 $1.51 
$172.33 
12 IOTA 
MIOTA 
0.51961 
$1.46 
$32.51 
13 Dash 
DASH 
169.14 
$1.42 
$220.99 
14 Binance Coin 
BNB 
9.8204 
$1.15 
$31.92 
15 NEO 
NEO 
16.51 
$1.08 
$189.65 
16 
Ethereum 
Classic 
ETC 
9.97 
$1.05 
$233.73 
17 NEM 
XEM 
0.09466 
$0.851 
$11.48 
18 Tezos 
XTZ 
1.2862 
$0.780 
$2.01 
19 VeChain 
VET 
0.0121 
$0.674 
$13.39 
20 Dogecoin 
DOGE 
0.005471 $0.628 
$13.18 
Bitkoyn 2009 yilda yaratilgan eng birinchi yaratilagan blokcheyn 
texnologiyalar asosida yaratilgan kriptovalyuta hisoblanadi. Eng 
qiziqarlisi, oʻzini Satoshi Nakamoto deb nomlovchi Bitkoyn tizimi 
yaratuvchisi deyarli anonym shaxs hisoblanib, u 2011 yildan soʻng 
gʻoyib boʻldi va hattoki Internetdan ham yoʻqolib qoldi. Albatta 
bunday holatni tushunish mumkin, bu inson haqiqatda oʻz hayotidan 
xavfsirayotgan boʻlishi mumkin.
Biroq kutilmaganda oʻtgan yil avstraliyalik Kreyg Rayt omma 
oldida aynan u Bitkoyn kriptovalyutasini yaratuvchisi ekanligini 
108
https://coinmarketcap.com/ru/all/views/all/ 

---

293 
oshkor etdi. U oʻz fikrlarini 3ta – BBC, GQ va Economist nashrlariga 
intervyu berish orqali bildirdi. BBC bilan uchrashuvda Rayt Bitkoyn 
tizimi dastlabki rivojlanishni boshlayotgan davrda yaratilgan, 
kriptografik kalitlar qoʻllanilgan elektron imzoni qoldirdi. Aynan 
ushbu kalitlar birinchi partiya Bitkoynlarni yaratishda ham 
qoʻllanilgan. 2009 yil yanvar oyida Bitkoynlar Xolu Finney 
kriptografikasiga oʻtkazilgan va bu kriptovalyuta bilan amalga 
oshirilgan birinchi bitim hisoblangan. 
Raytning ta’kidlashicha, u Satoshi Nakamoto nomidan 
foydalanishga chek qoʻyishga qaror qilib, aynan u Bitkoyn 
yaratuvchisi ekanligini isbotlovchi axborotni e’lon qilishni va’da berdi. 
U shuningdek kriptovalyutalarni vujudga keltirishda unga katta 
koʻlamdagi yaratuvchilar jamoasi yordam berganligini aytib oʻtdi. 
Oʻtgan yili dekabr oyida Wired va Gizmodo jurnallari tekshiruv 
natijalarini nashr qilishdi, unda Bitkoyn yaratuvchisi Rayt ekanligi 
aytilgan. Shundan soʻng Avstraliya hukumati Raytning uyida tintuv 
oʻtkazishdi. Rayt esa bu tintuvlar soliqlarni toʻlanishi bilan bogʻliq 
tekshiruvlar sababli ekanligini ma’lum qildi. Ma’lumotlarga koʻra, 
2017 yil 21-oktyabrda Nakamoto Bitkoyn orqali 5.9 mlrd AQSH 
dollariga ega boʻldi. Umuman olganda, 2018 yilning oktyabr oyida 17 
million 311 ming dona Bitkoyn muomilada boʻlgan. Biroq, maynerlar 
tomonidan topiladigan Bitkoynning maksimal miqdori 21 million 
donani tashki etadi. Muomalada boʻlgan Bitkoynlarning 34.28 foizini 
top-1000 Bitkoynning anonim egalari egalik qiladi. Barcha Bitkoyn 
anonim egalarining 90 foizi 0.1 BTC kam miqdorga egalik qiladi. 
2010 yil 22 may oyida Laszlo Haynkez 2 ta Papa John’s Pizza 
pitstsalari 10000 BTC ayriboshladi va bu birinchi qonuniy tovar 
ayriboshlanishi uchun Bitkoynning ishlatilishi edi. Usha vaqtda 10000 
BTCning narxi 41$ edi. 2018 yil oktyabr oyi holatiga 10000 BTC 
taxminan 66.67 mln dollarga teng.
16.4-rasmda Bitkoyn narxining soʻnngi 3 yilda oʻzgarish 
diamikasi tasvirlangan. Unga koʻra, Bitkoynning narxi 2016 yildan 
2017 yilning yanvariga qadar juda sekin miqdorda oʻsish kuzatilgan 
boʻlsa, 2017 yilning 2-choragidan boshlab Bitkoynning narxi yuqori 
sur’atlarda koʻtarila boshlangan va 2017 yilning dekabr oyida esa 

---

294 
maksimal nuqtaga erishdi. Biroq, keying 2018-yil boshidan keskin 
tushish kuzatilgan. 2018-yil oktyabr oyida esa 6500 dollar atrofida 
kuzatilgan. Tahlil natijalariga e’tibor qaratadigan boʻlsak narxi yuqori 
tebranuvchan boʻlganligiga guvoh boʻlish mumkin.
16.4-rasm