O ’ zb e k I s t o n r e s p u b L i k a s I q I s h L o q V a s u V x o ’ j a L i g I v a zi r L i g I samarqand qishloq xo’jalik instituti

001.004.031. БМИ. 2014 й. 

---

57 
Yashirin yoki klinik mastit bilan kasallangan sigir bir kunda qanchalik ko’p 
sut bermasin go’sht uchun so’yishga topshiriladi. Chunki, kasallik belgisi keyingi 
nasliga (avlodiga) ham gen orqali o’tishi aniqlangan.
Mastit kasaliga qarshi tozalikka juda katta e’tibor berilib, har kuni sigirni 
soqqandan keyin apparatlar 4 usulda tozalanadi: 
1. Suv bilan yuviladi. (1 apparatga 4l. suv). 3. Suv bilan yuviladi. 
2. Dezinfeksiyalanadi (Gipoxlorid Na). 4. Quritiladi. 
Har bir sigirni sog’ishdan avval sog’uvchi yodoform yoki xlorgeksid 
eritmasi bilan qo’lini yuvib dezinfeksiya qilishi kerak. Sog’ilgan sigirlar 
so’rg’ichlari stakandagi "Yodoform" (1,6%, 0,4% yodli eritma) yoki 
"Xlorgeksedin" ga botirib dezinfeksiya qilinadi.
Isroilda yiliga 1 mln. tonnadan ortiq sut ishlab chiqariladi. Shundan qo’y suti 
- 8700 tn. Echki suti - 2300 tn. Isroilda eng katta "TNUVA" sut qonserniga bir 
kunda 1,5 mln. tonna sut qabul qilinadi va 200 tn. sut qayta ishlanadi.
Marketing xizmati bo’yicha - sut va sut mahsulotlariga bo’lgan barcha 
buyurtmalar telefonlar orqali kompyuterga kelib turadi. "TNUVA" sut 
qonsernining 10 mingdan ziyod mijozi bo’lib, hammasining talabi qondiriladi.
Isroilda sigirlar sut tarkibidagi yog’ miqdori - 3,2%; oqsil miqdori ham 3,2% 
tashkil qiladi. Yog’ va oqsil nisbatining bir-biri bilan bir xilligi inson organizmi 
uchun foydalidir.
U yerda har-bir kishi bir yilda 190 litr sut va sut mahsulotlari iste’mol 
qilishadi. Lekin Isroil mamlakatida sut va sut mahsulotlarini sotish, chet davlatlar 
bilan oldi-sotdi shartnomasi tuzish ishlarini qishloq Xo’jalik vazirligi tomonidan 
belgilangan nazorat a’zolari boshqarib turadilar.
Sut ishlab chiqarish va sotish ularning iqtisodiy tomonlarini, tannarxini 
o’rganib chiqib, belgilangan narx qo’yadilar. Bunga 
KVOTA
deyiladi.
Davlat standarti talablariga javob beradigan yuqori sifatli sut olish uchun sut 
fermalaridan juda ko’p ishlarni amalga oshirish kerakligi yuqorida keltirilgan 
materiallardan ko’rinib turibdi. Bunday talablar yuqori bo’lib yildan-yilga ortib 
boraveradi.
Бажарди 
Рахбар
Tilavov X 
Eshonqulov M