Nutq haqida tushuncha Nutq

5.O‘qituvchi nutqining boyligi. O‘qituvchi nutqining boyligi rang – barangligi deyilganda, unda ishlatiladigan til vositalarining ko‘pligi hamda takrorlanganligi, tinglovchiga ko‘rsatgan ta‘siri tushuniladi. O‘qituvchining nutqi o‘rganiladigan mavzuga bog‘liq xolda, boy va rang – barang bo‘lishi lozim. Ko‘pgina kishilarning og‘zaki nutqida ba‘zan yozma nutqida ham ayrim so‘zlar ko‘p marta takrorlanadi. Nutqi yo‘q so‘zlovchi o‘z fikrini tinglovchiga yetkaza olmaydi, maqsadiga erishmaydi. Bunday o‘qituvchilar o‘z ustlarida qunt bilan ishlamaganliklaridan, o‘zbek tilining imloviy lug‘atlarini mukammal bilmaganliklaridan darak beradi.
6.O‘qituvchi nutqining sofligi. O‘zbek tilining adabiy normalariga zid, begona, kamchilik va unsurlari bo‘lmagan, axloq talablariga to‘liq javob beradigan sof nutq deb yuritiladi. Ayrim o‘qituvchilar o‘z nutqlarida ayrim so‘zlarni nixoyatda ko‘p ishlatadilar, bunday so‘zlar nutqni buzadi.
Masalan: xo‘p, demak, anovi, masalan, olaylik kabi so‘zlar bo‘lib, bunday so‘zlar kundalik hayotiy muomala uchun kerak. Ammo xaddan tashqari uni takror – takror ishlatish nutq mazmunini buzadi.