Нурланишлар уларнинг келиб чиқиш манбалари ва улардан ҳимояланиш чора-тадбирлари Режа

Радиоактив нурларни ўлчаш асбоблари
Нурланишлар билан иш олиб бораётганда инсон организмига таъсир кўрсатаётган нурланиш дозасини ва иш жойларидаги нурланиш миқдорини билиб туриш катта аҳамиятга эга. Шунинг учун ҳам ўлчов асбобларига катта аҳамият берилади. Ўлчаш асбобларининг ишлаш тизими ионланиш, сцинталяция ва фотография усулларига асосланган. Баъзи бир газлар радиоактив нурлар таъсирида электр ўтказувчан бўлиб қолиш қобилиятига эга. Ионизация усули шунга асосланган.
Сцинтиляция усули эса газ, кристалл ва эритмаларнинг ионлаштирилган нурланишларни ютиши натижасида кўринадиган нурлар тарқатиш хоссасига асосланган. Фотография усули ионловчи нурланишлар фотоэмульсияга таъсир кўрсатишига қараб белгиланади. Ўлчаш асбоблари радиоактивликни ёки зарарланиш дозасини ўлчайдиган турларга булинади. Радиометрик асбоблар радиоактив моддалар қанча заррачалар ва квантлар ажратаётганини ўлчайди.
Дозиметрик асбоблар эса ионлаштирилган нурланишлар қанча энергияни узатаётгани ёки объектга тушаётганини ўлчайди. Радиометрик ва дозиметрик асбоблар умуман саноат корхоналари ҳолатини ўлчаш учун ҳамда шахсий назорат воситаси сифатида ишлатилиши мумкин. Шахсий назорат ҳар бир ишчи учун ишлатган давридаги маълум вақтларда (масалан, кун ёки ҳафта давомида) нурланишлар даражасини аниқлаш имкониятини беради. Дозиметрлар ишчи танасининг энг кўп нурланиш олиши мумкин бўлган қисмига ўрнатилади.
Назорат саволлари.

1. 
   Ионланувчи, радиактив, электромагнит нурланишнинг одам организмига таъсири.
   
2. 
   Ионловчи нурланиш манбаларидан фойдаланиш.
   
3. 
   Нурланиш турлари.
   
4. 
   Нурланиш дозаси, бирлиги ва рухсат этилган меъёри (РЭМ).
   
5. 
   Берк ионловчи нурланиш манбалари ўрнатилган жойларда ишлашда хавфсизлик чоралари.