Nukleinkislotalar

Nukleotid-larningo’rtachasoni
Tarqalishi
1	TransportRNK (tRNK)	80-100	75-90	P.E.
2	Ribosom 5 S RNK (rRNK)	1-2	120	P.E.
3	Ribosom 5,8 S RNK (rRNK)	1	158	E.
4	Ribosom 16S RNK (rRNK)	1	1600	P.
5	Ribosom 23S RNK (rRNK)	1	3200	P.
6	Ribosom 18S RNK (rRNK)	1	1900	E.
7	Ribosom 28S RNK (rRNK)	1	5000	E.
8	InformatsiyaRNK (iRNK)	Mingatrofida	O’zgaribturadi	P.E.
9	GeterogenliyadroviyRNK (gyRNK)	Mingatrofida	O’zgaribturadi	E.
10	KichiksitoplazmatikRNK (ksRNK)	Birnechao’natrofida	90-330	P.E.
11	KichikyadroviyRNK (kyRNK)	Birnechao’natrofida	58-220	E.

* P – prokariotlar, E - eukariotlar

S – Svedbergbirligi (sedementativkonstantasi)

BirzanjirlimakromolekulyarRNKfiziologiksharoitlardaikkilamchistrukturalarbir-birlarigao’ralgan, ixchamshakldagiuchlamchistrukturagashakllanadi.

VirusvaribosomRNKlarning ikkilamchi strukturalari tahlilqilingandabirzanjirlipolipeptidqisminitepasidagitugunchalarqo’shspirallikomplekslarhosilqilib, ularningo’zarobirzanjirlisegmentlariorqalibog’lanishinatijasida “psevdotugunchalar” hosilqiladi.



25- rasm. “Psevdotugunchalar” (A) RNKmolekulasiningboshqismidajoylashgantugunchaningkomplementarqismlariningbog’langanko’rinishi. BirzanjirliRNKda “psevdotugunchalarning” fazodako’rinishmodeli (B).

RNKninguchlamchistrukturasiniikkivalentliionlarningfosfatliguruhlarvaazotasoslaribilan bog’lanishi molekulani mustahkamstabilholatgakelitiradi.

3.12 TransportRNK
TransportRNKningasosiyvazifasiaminokislotalarningfaollanishida, ularni ribosomalarga tashilishidaishtiroketishidir. t-RNKteskaritranskripsiyadatomizg’i-zatravka (praymer) sifatidahamxizmatqiladi. t-RNKtarkibida 70-90 nukleotidqoldig’ibo’lib, molekulyarmassasi 25000 atrofida. Mazkur RNK asosan hujayrasuyuqligidauchrab, uningikkilamchistrukturasi “bedabargi”nieslatadi (26-rasm).Hujayradaharbiraminokislotauchunbir, ikkiyokiko’proqt-RNKto’g’rikeladi.