Ноябрь 2020 10-қисм
Тошкент
ҳаракатларини англашига ҳам рағбат беради, натижада конфликтологик компетентликнинг
мотивацион-қадриятли ком поненти ривожланишига олиб келади.
Англаш функция.
Рефлексив-педагогик усуллар мажмуаси шахснинг низоли вазиятни
тўғридан тўғри ҳал этиш “киришиш”, унга фикр бериш, муаммони “ечиш” ва лозим бўлган
ҳолатда қандайдир тузатиш киритиш ёки ғоя бериш имконини беради. Албатта, низоли
вазиятни мантиқий фикрлаш орқали ҳам ҳал этиш мумкин, аммо биргаликдаги педагогик
ҳаракат ва субъектлар позицияларининг рефлексив таҳлили конфликтни ҳал этишни анча
осонлаштиради, натижада рефлексив-педагогик усулларнинг англаш функцияси конфлик-
тологик компетентликнинг когнитив компоненти ривожланишига хизмат қилади.
Регулятив функция.
Низоли вазиятни ҳал этиш жараёнида шахс эмоцияга берилиб,
ҳиссий зўриқишлар билан ифодаланадиган “қийинчилик”лардан ўзини олиб қочиши жа-
раёнида ўзига ўзи буйруқ бериш билан тугайдиган ички диалогда “ўзини тутиб олиш-
га”, “иродасини тўплаш”га имкон беради. Эмоционал-иродавий ҳолатлар устидан назорат
ўрната олишда рефлексив-педагогик усуллар орқали конфликтологик компетент ликнинг
эмоционал-иродавий компоненти ривожланишига олиб келувчи регулятив функцияси на-
моён бўлади.
Прогностик функция.
Педагог ўз фаолияти натижаларини прогноз қилган ҳолда, бўлажак
ўқитувчи олдига вазифалар қўйса, таълим олувчи жонли мисолда таҳлил қилиш, режа-
лаштириш, натижани мўлжаллай олиш, ахборот ва ривожланишни бошқаришни ўрганади.
Таълим жараёни ва натижани прогнозлаштиришнинг ушбу мисоли бўлажак ўқитувчида
ўз-ўзини таҳлил қилиш қобилияти ва ўзига нисбатан ишонч каби шахсий хислатларни ри-
вожланишига олиб келади. Шундай қилиб, рефлексив-педагогик усулларнинг прогностик
функцияси конфликтологик компетентликнинг рефлексив компонентини ривожлантиради.
[2].
Бошқарув функция.
Бўлажак ўқитувчи шахсида конфликтологик компетентликнинг ри-
вожланиши ва ўқитувчи томонидан мақсадли равишда бошқарилиши конфликтологик ком-
петентликнинг ташкилий-фаолиятли компоненти ривожланишига олиб келади.
Юқоридагилардан хулоса қилиш мумкинки, рефлексив-педагогик усуллар мажмуаси
функциялари конфликтологик компетентлик компонентлари ривожланишига бевосита
таъсир кўрсатади ва ўз навбатида рефлексив-педагогик усуллар асосида конфликтологик
компетентликни ривожланишининг назарий концепциясини амалиётга тадбиқ этилиши,
таълим жараёнини лойиҳалаштириш ва уни юзага чиқаришга асос бўлади.
Фойдаланилган адабиётлар рўйхати:
1. Бизяева.А.А. Психология думающего учителя: педагогическая рефлексия[Текст] /
А.А. Бизяева.-Псков:ПГПИ им.СМ. Кирова, 2004. - 216 с.
2. Сгонникова.Е.М. Развитие конфликтологической компетентности будущих учителей.
[Текст]: дисс. ... канд. пед. наук: 13.00.01. / Е.М.Сгонникова. - Шадринск-2010. 198 с.
31
Do'stlaringiz bilan baham: |