Noorganik moddalar kimyoviy texnologiyasi

Tasmali uzatmalarning kamchiliklari:

1.Tashqi o’lchamlari katta;

2.Val va tayanchga tushadigan kuch nisbatan katta;
3.Tasmaning shkiv sirtida elastik sirpanib turishi tufayli uzatishlar nisbati o’zgarmas qiymatga ega bo’la olmaydi;
4.Tasmaning chidamliligi nisbatan kichik (1000 …. 5000 soat).

Tasmali uzaytmalarning asosiy turlari va ularning

ishlatilishi xaqidagi ayrim ma’lumotlar.
1–jadval.

Ishlatilishi	Uzatmaning sxemasi
Vallar parallel bo’lib, bir tomonga harakatlanishi zarur xollarda ishlatiladi. Vallar orasidagi masofa nisbatan katta bo’lganda pastdagi tarmoqni etaklovchi, yuqoridagisini esa etaklanuvchi qilish tavsiya etiladi.	Ochiq uzatma
Qamrov burchagining kichikligi tufayli ochiq uzatmalardan foydalanish mumkin bo’lmagan yoki taranglikning zarur qiymatini boshqa vosita yordamida ta’minlash qiyin bo’lgan hollarda ishlatiladi.	Taranglovchi rolikli uzatma
Harakatni parallel joylashgan bir necha valga uzatish zarur bo’lgan hollarda ishlatiladi.	Yo’naltiruvchi roliklari bo’lgan ko’p shkivli uzatma
Yetaklanuvchi val bir tomonga, yetaklovchi val esa teskari tomonga aylanishi zarur bo’lgan hollarda ishlatiladi. Bunday uzatmada tarmoqlarning bir biriga ishqalanishi oqibatida tasma tez yeyilib ishdan chiqadi. Shuning uchun bu uzatmalarda shkivlarning o’qlari orasidagi masofa nisbatan katta, tezligi esa kichik bo’lishi kerak. ( , bu erda - tasmaning eni; ).	Yassi tasmali ayqash uzatma
Vallari bir tekislikda bo’lmagan (ko’pincha bir biriga tik) va faqat bir tomonga aylanishi lozim bo’lgan hollarda ishlatiladi. Tasma siljib chiqib ketmasligi uchun shkivning eni tasmaning enidan bir muncha katta qilib yasaladi. (V=1,4b, bu erda b-eni).	Yarim ayqash uzatma
Ayqash uzatmalardan foydalanish ayrim sabablarga binoan mumkin bo’lmagan hollarda ishlatiladi.	Yassi tasmali, yo’naltiruvchi rolikli yarim ayqash uzatma