Noorganik kimyo kafedrasi analitik kimyo laboratoriya ishlanmalar

Ishni bajarish tartibi. Bo‘g‘inga yuqorigi elektrod (halqa) dan 3-5 mm balandroq qilib 0,1 N sulfat kislota eritmasi quyiladi. Buning uchun 100 ml hajmga ega bo‘lgan byuretkadan foydalanish qulay. Asbobning ko‘rsatishi qayd qilinadi, shundan keyin bo‘g‘indagi eritmadan pipetka yordamida 15-20 ml olinadi va bo‘g‘inga shuncha hajm distillangan suv quyiladi. Eritma yaxshilab aralashtiriladi va asbobning ko‘rsatishi yana qayd qilinadi. Shu tarzda eritmani suyultirib o‘tkazuvchanlikni o‘lchash asbobining sezgirlik chegarasiga yetganligiga ishonch hosil qilguncha davom ettiriladi.
Agar bo‘g‘inda 50 ml eritma bo'lsa, suyultirish koeffitsienti k=15/50 =0,3 bo'ladi (bu yerda, 15 pipetka yordamida olingan eritmaning hajmi). Eritmaning birinchi suyultirishdan keyingi konsentratsiyasi c=l(l-0,3)=0,7 N bo'ladi. Umuman, k istalgandek o‘zgartirilishi mumkin, agar u kichik bo'lsa, eritma konsentratsiyasi sekin o‘zgaradi va aksincha. Har bir suyultirish uchun konsentratsiya c=c₀ (1-k) formula yordamida topiladi. (bu yerda, c₀ - eritmaning dastlabki konsentratsiyasi; har bir suyultirishdan keyin hosil bo'lgan qiymatc deb olinadi).
Olingan natijalar asosida xarakteristik egri chiziq tuziladi. Agar konsentratsiya bir necha tartibga farq qiladigan bo'lsa, n-lgc bog'liqligi tuziladi. Ko‘pincha n-c bog'liqlik yaxshi ifodalangan bo'ladi.
Shu tartibda titrant va reaksiya mahsuloti uchun xarakteristik egri chiziqlar tuziladi. Agar ular fazoviy koordinatada ifodalansa, titrlash egri chiziqlarining shakli aniqlanadi.


Sulfat kislotani aniqlash
Sulfat kislotani yuqori chastotali usulda aniqlash, ishqor eritmasi yordamida titrlashga asoslaniladi.
Ishni bajarish tartibi. Titrlash bo‘g‘iniga 5 ml ̴ 0,1 N sulfat kislotaning eritmasi quyiladi. Suv eritmaning sathi bo‘g‘inning yuqorigi halqasidan 3-5 mm baland bo'lgunicha quyiladi. Idishga aralashtirgichning o‘zagi tushiriladi va magnitli aralashtirgich ulanadi. Aralashtirish tezligi shunday tanlanadiki, voronka hosil bo'lmasin. O'lchov asbobining strelkasi «Grubo», «Tochno» tumblerlari yordamida shkalaning chap tomonidagi 5-10 boigan qiymatlariga keltirilishi kerak. Bo‘g‘indagi eritma 0,1 N ishqor eritmasi yordamida titrlanadi. Dastlabki titrlashda titrant har 30-40 sek da 1 ml dan, keyingi titrlashlarda 0,2 ml dan yoki tomchilab qo‘shib titrlanadi. Titrantning har bir ulushi qo‘shilgandan so‘ng muvozanat o‘rnatilganda asbobning ko‘rsatishi laboratoriya jurnaliga titrlash qaydnomasi shaklida yozib olinadi.
Agar asbobning tanlangan sezgirligida shkala kamlik qilsa, u «Grubo» va «Tochno» tumblerlari yordamida o‘zgartiriladi. Bunda keyingi qo‘yilgan qiymat o‘zgartirishdan oldingisiga teng deb olinadi. Masalan, strelka 95 dan 5 ga keltirilgan bo‘lsa, 5 raqami 95 deb, 10 raqami 100 deb olinadi.
Titrlash natijalari asosida egri chiziq tuziladi.