Nókis filialí «Kompyuter injiniringi» qánigeligi

Jumistiń maqseti: maǵliwmatlar bazasin proektlestiriw ushin mazmun-baylanis modelin islep shiǵiw boyinsha kónlikpelerge iye boliw.
Máseleniń qoyiliwi: maǵliwmatlar bazasin proektlestiriw hám “Mazmun-baylanis” modelin islep shiǵiw.
Metodikaliq kórsetpeler: maǵliwmatlar bazasin proektlestiriwde tómendegi shólkemlestiriwshilerdi úyreniwge tuwri keledi. Obiektler, obiekt qásiyetleri, baylanislar, waqit araliǵi h.t.b.
Bul jerde maǵliwmatlar bazasin quriw tarawi sipatinda “Sport kompleksi” alinǵan bolip, maǵliwmatlar tómendegi obiektlerde saqlanadi:

“Sport kompleksi” predmet tarawiniń obiektleri.

№	Obiektler:
1	Oqiwshilar
2	Muǵallimler
3	Lawazim
4	Sport dógeregi túri
5	Toparlar

1. 
   – keste
   

Oqiwshilar obiektiniń qásiyetleri:

ID Oqiwshi	FIO	Sport dogeregi túrleri	Topari
1
2

1.2 - keste

Muǵallimler obiektiniń qásiyetleri:

ID Muǵallim	FIO	Oqitatuǵin sport túri	Lawazimi	Jumis tájriybesi	Telefon nomeri
1
2

1.3 - keste

Lawazim obiektiniń qásiyetleri:

ID Lawazim	Lawazim ati	Is haqi (so’m)
1
2

1.4 - keste

Sport dógeregi túri obiektiniń qásiyetleri:

ID dógerek	Sport túri
1
2

1.5 - keste

Toparlar obiektiniń qásiyetleri:

ID Topar	Topar ati
1
2

1.6 - keste

“Mazmun - baylanis” predmet tarawdi qurawshi 3 tiykarǵi komponentten paydalanip qurailadi: mazmun, atribut, baylanis. Konstruktiv elementler quraminda “WAQIT” qurawshisi tek ǵana ashkar bolmaǵan halda qatnasiwi múmkin. Modelde waqit, jil,sáne hám soǵan uqsas atributlar súwretlenedi.

Modeldi quriwda “baylanis” obyektti, process yáki hádiyseni, abstrakciyasi sipatinda keledi. Atribut qandayda bir mánisler toplaminan mánisler qabil qiladi.

“Mazmun – baylanis” modelindegi baylanislarǵa, eki mazmun ortasindaǵi hár bir baylanis túrine tiyisli múnásibetlerdi kiritiw zárur.

Proekt haqqindaǵi maǵliwmat diagramma kórinisinde rásmiylestiriledi, buniń ushin tómendegi belgiler kiritiledi:

mazmun túrleri – tórtmúyeshlik penen, atributlar ovallar menen súwretlenedi hám olar mas mazmunlar menen baǵdarsiz siziqlar menen baylanisadi.

	Obiektler.
	Atributlar.
	Obiektler arasindaǵi baylanislar.
	N:1 baylanis strelka B dan A ǵa jóneltirilgen.
	1:1 A hám B arasindaǵ jónelissiz baylanis.
	M:N baylanis strelka A hám B ǵa jóneltirilgen.

Mazmun – baylanis modeli diagrammasi



1-súwret Sport kompleks predmet tarawi ushin Mazmun – baylanis modeliniń diagramma kórinisindegi qurilisi.

Qadaǵalaw sorawlari

1. 
   Predmet taraw túsinigine táriyp beriń.
   
2. 
   Mazmun-baylanis modeli degende neni túsinesiz?
   
3. 
   Mazmun-baylanis modelinde tiykarǵi elementler túsinigin aniqlań.
   
4. 
   Mazmun-baylanis modeli maǵliwmat bazasi strukturasi qanday aniqlanadi?
   
5. 
   Mazmun-baylanis modeli diagrammasi qanday súwretlenedi?
   

1. Predmet taraw bul qandayda bir izzertlenip atirǵan obiekt.
2. Mazmun-baylanis modeli bul sheklengen sandaǵi túrli tiptegi komponentalardan shólkemlesken grafikaliq diagrammadan ibarat.
3. Mazmun-baylanis modeldiń tiykarǵi elementleri mazmun, baylanis hám atributlar esaplanadi. Mazmun bul qálegen bir haqiyqiy yaki qiyaldaǵi obiekt bolip, maǵliwmatlar bazasinan usi obiekt haqqinda informaciya saqlaniwi zárúr boladi. Baylanis bul eki hám onnan artiq mazmunlardiń óz-ara birlesiwi bolip tabiladi. Atribut mazmun klassifikaciyasiniń ati. Atribut strukturaniń elementar birligi bolip ol mazmun jaǵdayin aniqlaw, dizimge aliw, klassifikaciyalaw yaki ańlatiw ushin xizmet qiladi.
4. Mazmun-baylanis modeli maǵliwmatlar bazasi strukturasinda obiektler hám olardiń ózlerine tiyisli atributlari baylanislari tárizinde aniqlanadi.
5. Mazmun-baylanis modeli diagrammsi Mazmun hám atributlardin jonellissiz siziqlar menen baylanisi arqali súwretlenedi.