Nizomiy nomidagitoshkent davlat pedagogika universiteti

11.Uzoq umr ko’ruvchilarning psixologik xususiyatlari
Nima uchun sxemasi mavjud muammoni keltirib chiqargan sabablarini aniqlashga yordam beruvchi sxemadir. Sabab-oqibat qonuniga asosan muammoni keltirib chiqaruvchi sabablarni aniqlamay turib muammoni hal etish qiyin. Muammoniechimini topish uchun uni keltirib chiqargan sababalarni aniqlash va yo‘qotish talab etiladi. Talabalarda sabab-oqibat qonuniyati asosida fikr yuritishni tarbiyalash muhim. Ushbu sxema talabalarda aynan ana shu xususiyatni rivojlantiradi. Talabalarda tizimli, ijodiy, tahliliy mushohada qilish ko‘nikmalarini rivojlantiradi.

«Нима учун?» схемасига асосан талабалар фаолиятини ташкил этиш кетма-кетлиги


1-босқич
Талабаларни «Нима учун?» схемасини тузиш қоидалари билан таништириш


2-босқич

Якка тартибда ( жуфтликда) муаммо шакллантирилади. Нима учун? Сўроғи билан стрелка чизилади ва саволга жавоб ёзилади.Қайта-қайта «нима учун» деган савол бериб борилади. Муаммони келтириб чиқарган илдиз яиришнга сабаби топилгунча давом эттирилади.



3-босқич
Талабалар мини гуруҳларга бирлаштирилади, ўз схемаларини таққослашга ва қўшимча киритишга имкон яратилади. Умумий схема жамланади.




4-босқич
Натижалар тақдимоти уюштирилади. Фаолият натижалари баҳоланади.


«Нима учун?» техникасининг схемадаги кўриниши



«Нима учун?» схемасини тузиш қоидалари
1.Қандай пиктограммадан фойдаланишни ўзингиз ҳал этасиз.
2.Мулоҳазаларнинг схематик кўриниши қандай бўлишини ўзингиз ҳал этасиз.
3.Ҳар бир стрелка фикр йўналишини кўрсатиши лозим.

Намуна
U zoqumrko’rishsabablarinimada

12.Psixologiyadashaxsvajamiyatmuammosi
ФСМУ ТЕХНОЛОГИЯСИ
(Ф) - Фикрингизни баён этинг.
(С) - Фикрингизни баёнига бирон сабаб кўрсатинг.
(М) - кўрсатинг сабабингизни исботлаб мисол (далил) келтиринг.
(У) - фикрингизни умумлаштиринг.
Bу технология тингловчиларни ўз фикрини ҳимоя қилишга, эркин фикрлаш ва ўз фикрини бошқаларга ўтказишга, очиқ ҳолда баҳслашишга, шу Билан бир қаторда ўқувчи талабаларнинг, ўқув жараёнида эгаллаган билимларини таҳлил этишга, қай даражада эгалаганликларини баҳолашга ҳамда тингловчиларни баҳслашиш маданиятини ўргатади. Ушбу технология тингловчиларга тарқатилган оддий қоғозга ўз фикрларини аниқ ва қисқа ифода этиб, тасдиқловчи даллиллар ёки инкор этувчи фикрларни баён этишга ёрдам беради.